Mustafa Sabri Beþer
Mustafa Sabri Beþer
Tüm Yazýlarý

Dijital cemaatler…

Günümüz gençliðinin dinden uzaklaþtýðýna dair birçok tespit ve yakýnmalar yapýlýyor. Bu tespitler yeri geldiðinde olaylarla yeri geldiðinde ise rakamlarla destekleniyor. Bu yakýnmalarýn ardýnda yatan gerçek ise pek çok faydasý da olan dijitalleþme.

Dijital mecralarýn toptan zararlý ve kötü olduðunu söylemiyoruz. Hepten kötü olmadýðýný, iyi ya da kötü yapan þeyi tercihlerin ve dahi kullaným süresinin belirlediðini söyleyebiliriz. Dijital dünya niceliði artýrýrken nitelik konusunda birçok þeyi ihmal ediyor.

Amerikan Pediatri Akademisi bu meyanda yaptýðý çalýþma sonrasý kullaným sürelerini de yaþ gruplarýna göre açýklamýþ. Açýklamaya göre, 0-2 yaþlarý arasýnda çocuklarýn ekrana hiç maruz kalmamasý gerekirken, 2-5 yaþ aralýðýndaki çocuklarýn 1 saati aþmamasý, 6-15 yaþ aralýðýndaki çocuklarýn ise günlük dijital mecra kullanýmýnýn en fazla 2 saat olmasý gerekiyor. Diðer yaþlar için de günlük ekran iptilasý, 3 saati geçmemeli diye uyarýyor. Bunlar da elbette tartýþýlabilir.

Pandemi süreci ile hayatýmýzýn bütün alanlarýný kapsar hale gelen dijital dünya insanlar arasý iliþkilerin ve ulaþýmýn yeni mecrasý oldu. Ürün satmak veya bilgi paylaþmak amaçlý dijital içerik üreticileri mantar biter gibi giriverdi hayatýmýzýn içine.

Bu süreçte yeni bazý terimlere aþina olduk. Ýnfluenzer, youtuber, tiktoker, online eðitim, dijital toplantý... Bu terimler 5-10 yýl öncesinde kullanýlsa da pandemi ile birlikte gündelik hayatýmýzýn bir parçasý haline dönüþtü.

Bu terimler için bir mekân veya zaman sýnýrlamasý gerekmiyor. Bir kamera ile hayal bile edemeyeceðiniz insanlara ulaþýyor, ürünlerinizi veya fikirlerinizi dünyalar kadar ötelerdeki insanlara ulaþtýrabiliyorsunuz. Üstelik uluslararasý bile olabiliyorsunuz, avamca küresel takýlabiliyorsunuz. Birçok kiþinin fiziksel olarak hayatýnda asla baþaramayacaðý þeyler artýk bir klavye kadar yakýnýnýzda.

Dijital dünya ayný zamanda "takipçi sayýsý" ile ölçülen ve deðer biçilen hale dönüþtü. Artýk takipçi sayýnýz kadar ünlü ve deðerlisiniz, ya da itibar görüyorsunuz.

Ne ürettiðinizden ne konuþtuðunuzdan daha ziyade takipçi sayýnýz ön plana çýkýyor. Ne kadar çok takipçiniz varsa o kadar "uzman", "deðerli" ve "önemli"siniz...

Bu sayýsallýðý ön plana çýkan dijital mecra dini yapýlarýn da dikkatini çekmiþ durumda. Gerek hocalar gerekse cemaat ve tarikatlar dijital dünyadaki yerlerini yavaþ yavaþ almaya baþladýlar.

Daha öncesinde bir araya gelmek, ayný havayý solumak, birlikte ayný duygularý paylaþmak, muhatabýnýn gözlerinin içine bakarak yapýlan o sýmsýcak sohbetlerin yerini dijital dünyada yapýlan sohbet ve toplantýlar almaya baþladý. Artýk dini yapýlar da takipçi sayýlarý ile övünmeye, takipçi sayýlarýný artýrmaya yönelik çalýþmalar yapmaya baþladý.

Ancak "cemaat" olmanýn gereði "cem olmayý" yani bir araya gelmeyi gerektiriyordu. Dijitalleþen sohbetler cem olmayý ortadan kaldýrýnca cemaat olma özelliði de ortadan kalkmaya baþladý.

Muhatabý ile yüz yüze konuþmanýn etkileyiciliði ve etkileþimi ortadan kalkýnca ekranda söylenen derinliðe sahip sözler bile kalbe inemez hale geldi. Oysa kalplerin etkileþimi dijital deðil.

Dijital cemaatleþmenin kalpte oluþturduðu boþluk baþkalarý tarafýndan dolduruluyor. Ve bugün ortaya, iþte o þikâyet ettiðimiz dinden uzaklaþan gençlik çýkýyor.

Dijital dünyada bireylerin takipçi sayýlarý kadar kendi cemaatleri oluþmuþ durumda.

Dijital dünyanýn etkileþim gücü gereði her bireyin takipçisi kadar cemaati var diyebiliriz. Tabii, buna cemaat denmesi de mecazi olur.

Oysa teblið, gönle dokunmayý gerektirir. Muhatabýnýn elini tutmayý, gözünün içine bakmayý, sesteki samimiyeti arar. Bir damla gözyaþýnýn ise açamayacaðý kapý yoktur. Birlikte yudumlanan çay deðildir aslýnda, samimiyettir, dostluktur, ihlastýr...

Teblið, sayýlarla ölçülecek bir kavram deðildir. Hele de bir kamera ile uzaktan yapýlacak bir hizmet hiç deðildir.

Onun için bir süredir dijitalden inþa edilmiþ fildiþi kulelerine çekilen âlimlerimizin, hocalarýmýzýn, cemaatlerin ve dini yapýlarýn bir an önce tekrar halkýn arasýna karýþmasý gerekmektedir kanaatindeyiz.