Bir kere, yasa tasarýsýnýn adý bu deðil. Bu, medyanýn koyduðu ad. Dezenformasyon yasasý da deniyor.
Tam adý "Basýn Kanunu ile Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun Teklifi".
AK Parti ve MHP milletvekillerinin imzasýný taþýyan tasarý sosyal medya ve internet haberciliði alanlarýný kapsýyor ve herkesin þikayetçi olduðu, tahrip gücü yüksek bu kaotik alana çekidüzen vermeyi amaçlýyor.
Yasa tasarýsý önce baþkanlýðýný Hatay milletvekili Hüseyin Yayman'ýn yaptýðý TBMM Dijital Yayýnlar Komisyonunda görüþüldü. Geçen hafta ise Ýstanbul Milletvekili Abdullah Güler'in baþkanlýðýndaki Adalet Komisyonu tasarýyý çalýþmaya baþladý.
Komisyon çalýþmasýný tamamlayýnca Genel Kurul'a sevk edilerek yasalaþacak.
Þu an meseleyi yakýn takip edenlerin ilgilendiði bir kanun çalýþmasý bu. Genel Kurul'a geldiðinde gündemde haliyle daha fazla yer tutacak. Muhtemelen biraz gürültü çýkacak.
Muhalefetin ilk tepkileri bunun ilk iþaretleri sayýlýr.
CHP Grup Baþkanvekili Özgür Özel "basýný boðma kanunu" dedi mesela.
ÝP lideri Meral Akþener'in yorumu da farksýzdý: "sosyal medyanýn idam fermaný".
CHP medyasý baþta olmak üzere muhalif medya da tasarýya tam olarak böyle bakýyor.
BBC, DW, France 24, VOA, Independent gibi yabancý bir devlete ait resmi/gayri resmi uluslararasý yayýn kuruluþlarýnýn Türkçe siteleri beklendiði üzere sahibinin menfaatinin peþinde.
Yurtdýþý fonlarýyla -bazýlarý doðrudan yabancý devletlerin gönderdiði paralarla yayýn yapan "muhalif" siteler (ki bazýlarý açýkça operasyon sitesi) ve HDP/PKK medyasý da tasarýya yekten karþý.
Peki neye karþýlar?
40 maddelik yasa tasarýsýnýn en fazla tartýþýlan maddesi 29. Madde.
Bu madde "Halký yanýltýcý bilgiyi alenen yayma" suçuna 1 yýldan 3 yýla kadar hapis cezasý verilmesini öngörüyor.
Muhalefet, suç tanýmýnda belirsizlik var, ifade/basýn özgürlüðü boðulacak diyerek "hapisteki gazeteciler" bahsini açýyor, "yasayý geri çekin" diyor.
Buraya dikkat lütfen:
Muhalefetle eþ zamanlý olarak "dýþardan", "derhal geri çekin" açýklamalarý da geliyor.
25 uluslararasý basýn örgütünün oluþturduðu bir komisyon, milletin vekili olan TBMM üyelerine "yasa tasarýsýný derhal yürürlükten kaldýrýn" diye buyurdu bile!
Teklifin sahibi olan AK Parti ve MHP ise makulde ýsrar ediyor. Sosyal medya ve dijital mecralarla ilgili yasal düzenleme ihtiyacý olduðunu, teklif edilen suç tanýmýnda belirsizlik, ceza normunda keyfiyet olmadýðýný, hangi fiilin hangi yaptýrýma baðlanacaðýnýn belli olduðunu savunuyor. Hatta bunu "Neredeyse imkânsýz bir suç yaratýyoruz. Bu suçun taksirle iþlenmesi mümkün deðildir" diye tarif ediyorlar.
Dezenformasyonla, kasýtlý yalan haber üretimiyle kamuoyunun haber alma, basýnýn haber yapma hakkýnýn -kasten- karýþtýrýldýðý bir tartýþma bu.
Bunu yapmamak lazým.
Mesele özgürlük kullanýmý ya da eleþtirebilme hakký deðil çünkü. Doðrudan suç.
Bir haber sitesinde birileri kasten itibar suikastý yapacak; siyasi ideolojik etnik dini fark etmez insanlarýn kiþilik haklarýna saldýracak; ya da devletin milletin varlýðýný birliðini kurumlarýný hedef alacak, kaos çýkmasý için uðraþacak; bundan siyasi, askeri, ticari, istihbari bir sonuç çýkarmaya çalýþacak ve siz "ifade özgürlüðü, basýn özgürlüðü" diye seyredeceksiniz, öyle mi?
Olmaz öyle þey!
Bunlarýn hepsi suçtur ve yaptýrým gerektirir.
Basra'nýn harap olmasý beklenemez. Devlet oturup seyredemez. Yasa koyucu olarak TBMM devletin ve vatandaþlarýn haklarýný koruyacak þekilde yasal düzenlemeyi hazýrlamakla yükümlüdür. Meclis görevini yapmalý, yasayý çýkarmalýdýr.
Ben destekliyorum. Gerçek hayatta suç olan ne varsa sanal alemde de suç olacak bu yolla.
Ayrýca bu düzenleme uzun zamandýr talep edilen, beklenen bir düzenleme.
Yalan habere maruz kalan toplum için de bu böyle, iþini düzgün yapan haber siteleri ve oralarda çalýþan meslektaþlarýmýz için de.
Peki ne getirecek tasarý?
· En çok tartýþýlan 29. Madde ile Türk Ceza Kanunu'na "halký yanýltýcý bilgiyi alenen yayma" suçu eklenerek "endiþe, korku veya panik yaratma, ülkenin iç ve dýþ güvenliðini kamu düzenini ve kamu barýþýný bozmaya" yönelik yayýn yapanlarýn 1 yýldan 3 yýla kadar hapis cezasýyla cezalandýrýlmasý saðlanacak.
· Haber siteleri bundan böyle Basýn Yasasý kapsamýna "süreli yayýn" tanýmýyla girecek.
· Dijital editoryal kadro basýn kartý alabilecek.
· Haber siteleri de diðer yayýn organlarý gibi Basýn Ýlan Kurumu'ndan resmi ilan alabilecek.
· Haber siteleri faaliyet gösterilen iþyerinin adresini, ticari unvanýný, elektronik posta adresini, elektronik tebligat adresini, iletiþim bilgileriyle yer saðlayýcýsýnýn adýný, kendi sitelerinden ilan edecek.
· Künye þart olacak. Açýn bakýn, Türkiye aleyhine, Cumhurbaþkaný, toplumsal bir kesimi hedef alan, kýþkýrtma haberlerden geçilmeyen, reklam alýp para kazanan pek çok sitenin künyesi yoktur. Arap sermayesiyle Türkçe yayýn yapan Independent mesela, ilginç þekilde künyesiz.
· Bir içeriðin ilk yayýnlandýðý tarih ile güncelleme tarihleri içeriðin üzerinde belirtilecek.
· Haber siteleri de beyanname verecek ve elektronik tebligat adreslerini bildirecek.
· Ýnternet haber siteleri yayýnladýklarý içerikleri doðruluðu, bütünlüðü ve eriþilebilirliði saðlanmýþ þekilde 2 yýl süreyle koruyacak ve gerektiðinde talep eden yetkili mercilere teslim etmek zorunda olacak.
· Haber siteleri düzeltme ve cevap istemini, en geç bir gün içinde ayný puntolarla ve ayný þekilde yayýmlayacak.
