17 yaþýndaki Cezayir asýllý Nail'in Paris'te polis kurþunu ile vurulmasýndan sonra Fransa banliyöleri ayaða kalktý. Bir haftadýr durmak bilmeyen çatýþmalar, þiddet olaylarý, yaðmalar ile Fransa gündemden düþmüyor.
Evet, olaylarýn bu þekilde kabarmasýnýn altýnda; Fransýzlara has üstencilik ve ýrkçýlýk var o çok açýk. Üstelik bu ýrkçýlýk, Fransýz vatandaþý olduklarý halde Kuzey Afrika kökenli olanlarý sadece davranýþlar boyutunda deðil, kurumsal boyutta da yerleþmiþ eski sömürgeci reflekslerle dýþlamalarý, ikincilleþtirmeleri sayesinde oluyor. Banliyölerde, büyük bir iþsizlik sarmalýnda, eðitimsizlik girdabýnda, yeraltýna kayarak karanlýk iþlere karýþan yüzbinlerce 'makbul olmayan Fransýzlar' onlar... Dýþlanmalarýn, fýrsat eþitsizliklerinin, eriþim yetersizliklerinin, yoksun ve yoksul býraktýðý yüzbinler...
Fransa, Birleþik Krallýk'tan sonra en fazla sömürgeye sahip ülkeydi tarihte... Fransa'nýn eski sömürgeleri olan Afrika ülkelerindeki feci soykýrýmlardan bugün bile sorumlu tutulmasý, elbette rastlantýsal deðil. Son 50 yýlda 67 askeri darbenin gerçekleþtiði Afrika'da, 27 Afrika ülkesinin eski Fransa sömürgesi olmasý elbette tesadüf deðil. Çünkü Fransa, kâðýt üzerinde baðýmsýz olsalar bile, Afrika ülkelerinden ellerini çekmiþ deðil! Nijerya'da merkezi hükümete karþý ayrýlýkçýlarý desteklemiþti mesela... Kan gölleri onun için hiç bir þeydir...
Sömürgecilik miadý bitmiþ olsa bile, þekil deðiþtirmiþ haliyle ekonomik gücü elinde bulunduran Fransa, Afrika'daki ülkeler üzerinde patronajýný koruyor. Halen Fransa'ya vergi ödeyen Afrika ülkeleri var mesela. Eskiden Fransýz sömürgesi olan 14 Afrika ülkesinin ulusal maden rezervlerinin %50'si bugün Fransa'nýn kontrolü altýnda bulunuyor. Fransa bu rezervlerden yýllýk 500 milyar dolar gelir elde ediyor.
Bir de kültürel sömürgeleþtirme aracý olarak kullandýðý 'Fransýzca'sý var. Bugün dünyada 30'a yakýn ülkede, 140 milyon kiþi 'Frankafon'...
Kolonizasyon (sömürgecilik) hakkýnda deðerli eserleriyle küresel ve bölgesel sömürünün ahlaksýzlýðýný ortaya çýkartan düþünür olarak Frantz Fanon'u okurken, 'Cezayir modernleþmesi' adý altýnda Cezayirli kadýnlara yapýlan ahlaksýz iþkenceleri ve ardýndan bu tecavüzlerin, geleneksel giysi olan 'hayýk' karþýtý modern eylemlermiþ gibi sunulmasý, bu sunumda yüzsüzlüðün dibini bulan Avrupa'nýn aslýnda 'insan sevmez' ve 'þeytani' kimliðiyle yüzleþirsiniz... Fanon asýl sömürünün yaný sýra, sömürülenlerin kendi cellatlarýna âþýk þekilde, ölesiye modernleþmek saplantýsýyla baþlattýklarý 'self-kolonyalizm'in tehlikesinden de bahseder.
Ýþte tam bu eþikte 'gettolaþmak' belki de bu sert ve içler acýsý dönüþümün pansumaný gibidir. Getto'lara itilen Nail ve Nail gibiler, buralarda hiç de kolay olmayan þartlarda yaþasalar da, beyaz Fransýz kimliðine karþý kendilerini koruduklarýný düþledikleri kapalý, güvenli, çeperli bir getto içindedirler... Burada kimseye benzemek zorunda kalmadan, uyumsuzluðunuzu hayat tarzý olarak ilan etmeniz hiç de zor deðildir.
Fransa'nýn bir haftadýr yaþadýðý iþte bu köpürmenin fýrtýnasýdýr...
Lakin hiç bir sosyal hareket, tek baþýna bir sebebe dayalý geliþmez...
Bunu tam da; NATO'nun ABD tarafýndan yeni bir güvenlik örgütüne dönüþtürülmek üzere Avrupa'nýn fikrini bile almadan hýzla Dünya'ya yayýldýðý, (mesela durup dururken Almanya ve Fransa'ya bile sormadan) Japonya'da NATO temsilciliði açtýðý... Ege Adalarýný silahlandýrdýðý, Suriye'de terör güçleriyle iþbirliði yaptýðý, Ukrayna'yý, Yunanistan'ý, Tayvan'ý birer vekâlet ülke gibi gladyatöre çevirdiði bir siyasi ortamda düþünelim derim... Fransa'daki olaylarý tek baþýna Afrika'nýn hýncý olarak deðerlendirmek acelecilik olur...
ABD'nin Avrupa'da çekindiði zaten sadece iki ülke kalmýþtý; Almanya ve Fransa... ABD'nin Yeni NATO dizayný esnasýnda, bir punduna getirip 'Horoz'un sesini kýstýðýný niçin düþünmeyelim... ABD'ye meydan okuyan ülkeler, Almanya, Fransa, Türkiye ve Rusya... Fransa yanarken, yumuþak karýnlarýný 'Sam Amca'nýn þerrinden kollasalar hiç de fena olmaz...
