Avrupa'da yükselen aþýrý saðcý hareketler hakkýnda bu köþede yazmýþtým. Bu yýl daha çok yazý kaleme alacaðýz belki. Fransa'da baþlayan olaylar Belçika, Ýsviçre gibi ülkelere de sýçradý.
Fransa asimilasyonist politikalar uygulayan bir ülke. Fransýz vatandaþý olmak için üç kuþak o ülkede olmanýz da yetmiyor. Fransýz aklý Afrika kökenli bireyi kendisiyle aynýlaþtýrmak istiyor ancak buna raðmen yine de ayrýmcýlýk yapýyor.
Fransa'da 2005, 2018 ve 2023'te yaþanan sokak olaylarý hem polisin hem de varoþlardaki kitlelerin þiddete eðilimli olduðunu gösteriyor.
Ülkede yükselen aþýrý saðcý Ulusal Cephe neredeyse ikinci parti olarak çoðunluðu ürkütüyor. Birçok ülkede yükselen aþýrý saðcýlýðýn tarihsel arka planý olduðu bir gerçek. Yabancý karþýtlýðý, Ýslam karþýtlýðý gibi tutumlarýn toplumsallaþmasý ve siyasal zeminde kendini göstermesi bir derece anlaþýlabilir ancak bu hareketler dýþ aktörler tarafýndan da desteklenebilir.
Avrupa'da artan ABD nüfuzuna karþý sessiz kalan kitleler var. Euro bölgesinde yaþanan krizler ve Doðu Avrupa'nýn sisteme dahil olmasý birçok ülkeyi huzursuz etti. Akdeniz Avrupasý hoþnut deðil. Özellikle 2008 krizi ve Pandemi döneminde devletlerin bencilliði/acziyeti Avrupa idealini söndürdü.
Ukrayna-Rusya savaþýnýn etkileri Avrupa'da hissedilir boyuta ulaþtý. Enerji maliyetleri ve Ukraynalý göçmenlerin kýtaya yayýlmasý aþýrý saðcýlarý daha da dinamik hale getirdi.
Avrupa'da birçok ülkede siyasi arenada liberaller, sosyal demokratlar/sosyalistler, yeþiller ve aþýrý sað partiler var. Aþýrý saðcý partilere karþý diðer partilerin koalisyonu ile hükümetler kuruluyor. Kýrýlgan ve zayýf hükümetler güçlü liderler çýkartamýyor. Kýtaya yön verecek lider yoksunluðu ister istemez ABD'nin nüfuzunu artýrýyor. ABD ise kýtaya daha çok sývýlaþtýrýlmýþ gaz ve silah satarak ekonomik sorunlarýna çözüm arýyor.
Fransa'da olanlar yalnýzca ýrkçý polise karþý bir isyan mý yoksa uluslararasý aktörler devrede mi birlikte göreceðiz. NATO'nun beyin ölümünden söz eden Macron'un bir zamanlar Avrupa Ordusundan söz ettiðini hatýrlýyoruz.
Fransa'da yaþananlarý Rusya-ABD geriliminden ayrý düþünemeyiz. Afrika'da rekabet eden ülkeler var. Çin ve Rusya Afrika'nýn inþasýnda yeni aktörler. Fransa eski alýþkanlýklarla bu coðrafyada nüfuzunu sürdürmek ve iktidarlar üzerinde otorite kurmak istiyor. Ayrýca Fransa'nýn Batý ittifakýna hiç sorgusuz destek vermesini isteyen ABD-Ýngiltere hattý var..
Avrupa'nýn istikrarý bizim için de önemli. Orada yaþanacak kaos buraya da sýçrayabilir. Nitekim göstericilere karþý Fransýz aþýrý saðý sokaða çýktý ve taraflar çatýþmaya baþladý.
Fransa'da yaþanan olaylarý buraya taþýmak isteyenler var ki bunu açýkça dillendiriyorlar. Türkiye'de yabancý karþýtlýðýyla meþgul politikacýlar boþuna türemedi. Üstelik Suriyelileri düþmanlaþtýran söylemleri ana muhalefet partisine zerk edecek kadar da ileri gittiler.
Türkiye, Þam yönetimi ile dörtlü masada çözüm ararken içerdeki aktörler Suriyelileri hedef gösteriyorlar. Ankara'nýn masada elini zayýflatacak bu tutumlar bir politika yapma biçimi olamaz. Olsa olsa YPG'yi silahlandýran ABD'nin, Ýran'ýn veya Suriye'nin çýkarlarýna hizmet etmek olabilir. Masada kazanmanýn yolu sahaya hakim olmaktan geçiyor çünkü.
