Fransa'nýn Ýran üzerindeki "etkisi" ve siyasi "eliti" ile iliþkileri "derin" ortaklýða dayanýyor. Ýster Þah dönemi, isterse Ýslam "devrimi" ile hakimiyete gelen "ekip", Fransa ile beraber hareket etti. Fransýz ekolü eskiden de, Ýran'ýn elit ailelerinin "esas" seçeneklerindendi.
Ermeni lobisinin en etkili olduðu ülkelerin baþýnda da Fransa durmaktadýr. Fransa'da, Ermeni asýllý çokça isim; siyaset, ekonomi, sanat ve medya dünyasýnda etkili noktalara gelmiþtir.
Ermenistan'ýn, yeni yönetimi Paþinyan ve ekibinin de Fransýz ekolü ile hareket ettiði açýktýr. Ermenistan-Ýran iliþkilerinin "dostluk" ve "ortaklýk" noktasýna evrilmesinde, Fransýz "siyasetinin" etkisi gizli bir durum deðildir.
Þimdi dünyada taþlar yerini oturmaya baþladýðý bir dönemde, yeni ittifaklar ve güç merkezlerinin de masaya oturacaðýný; uzun zamandýr yazanlardaným. Yeni küresel sistem beraberinde yeni bilinen ve gizli ortaklýklarý da meydana çýkarmaktadýr.
Fransa-Ermenistan-Ýran iliþkilerini, bir de bu yönden deðerlendirelim. Her üçünün ortak menfaatlerine bakýlýrsa, bu dayanýþma içerisinde Türkiye ve Azerbaycan "karþýtlýðý" söz konusudur. Fransa her zaman Kafkasya'ya sokulma peþindedir. Ortadoðu ve Afrika'daki varlýðýna benzer "varlýk" gösterme gayretindedir.
Meþhur Fransýz yazarlarýn, Kafkasya seyahatleri üzerine çokça "kitaplarý" mevcuttur. Seyahat, mutfak, gelenek, kültürler; hatta haritalar üzerine tonlarca yazýlmýþ eserler vardýr. Fransýz dili ve kültürü; Rusya'nýn da etkisi ile Kafkasya'da yaygýnlaþmasý baþlamýþtýr. Özellikle 18. ve 19. yüzyýllar ciddi örnekler ile doludur.
Rusya Çarlýk sistemine "eðitim" ve "yaþam" tarzýna da etki etmiþ Fransýz kültürü, coðrafyanýn tamamýna olmasa da; bölgenin "elit" ve "zengin" ailelerinin odak noktasý olmayý baþarmýþtýr. Kafkasya, Ýngilizler kadar Fransa ve Almanya'nýn da ilgi "coðrafyasý" oldu. Çünkü coðrafya Rusya ve Osmanlý'nýn ilgi ve etki alaný bir coðrafyaydý. Bu coðrafya "petrol" ve "zenginlikler" coðrafyasýdýr.
Günümüze gelince, Fransa-Ermenistan ve Ýran ortaklýðý, Rusya'ya raðmen "Rusya karþýtlýðý" konusunda baþarýlý olamýyor. Türkiye ve Azerbaycan konusunda ise, ortaklýk yapma gayretleri açýktýr. Fransa'nýn her konuya müdahil olma arzusu ve özellikle Türkiye'nin etki alanlarýna talip olma hevesi, giderek daha fazla görünmeye baþladý.
Ýran içindeki durumlarý, taþlar yerine oturdukça daha net anlayacaðýz. Ama unutmamamýz gereken durum þu ki; Ýran içindeki siyasi rüzgar ne tarafa eserse essin, Fransa için orada bulunmak hayatidir. Dolayýsýyla, ister þimdiki siyasi iktidar; isterse sonraki dönemlerde muhtemel eðilimler, Fransa merkezli siyasetin "yansýmasý" olarak karþýmýza çýkacaktýr.
Tabii coðrafyada bir de Rusya, Ýngiltere ve Türkiye faktörü vardýr. Rusya ve Ýngiltere arasýndaki tarihi "rekabet" durumu, bölgesel istikrar açýsýndan Türkiye'yi vazgeçilmez kýlýyor haliyle.
Doðal ittifaklardan bahsetmiþtim. Ýþte yeni düzen karþýmýza bu "üçlü" kadar farklý aktörleri de çýkartmakta.
ABD, Ýngiltere, Rusya ve Türkiye faktörü yaný sýra, bir de ýsrarla Ýsrail kendini duruma müdahil etme çabasýnda. Yeni dünya, yeni ittifaklarla karþýmýzdadýr. Paylaþým bitene kadar "sancýlý" süreç devam edecek anlaþýlan.
