Ýran; kadim ve anlaþýlmasý zor bir yer. Anlamamýz için sadece son dönemde olanlarý göz önünde bulundurmamýz kifayetsiz.
Sadece etnisite üzerinden okuma yapmamýz ve sadece oradaki kardeþlerimiz odaklý bakmamýz da bizi yanýltabilir. Zira Türkler içinde de ortak mahreç olduðunu söylememiz zor.
Baþka taraftan, Ýran kendi milli ideoloji merkezli toplum inþasýnda baþarýlý olamadý. Din merkezli devlet yapýsýndan ise Irak, Suriye örneklerinde olduðu gibi tefrika konusunda baþarýlý devlet olarak karþýmýzda.
Ermenistan konusunda tutumunu bilmeyen yok. Gerçi her devlet sevdikleri ve seçtiklerinde özgürdür haliyle.
"Ýran akýl tutulmasý yaþýyor" tanýmýný, son dönemdeki tavrý ile ispat ediyor maalesef.
Bir tarafta küresel günün gücünü paylaþmak istememesi üzerine yaþanan sancýlý dönemden geçiyoruz. Diðer taraftan ülkelerin kendi içindeki sancýlý alanlarýn küresel sistem tarafýndan kullanýlmasý süreci ile karþý karþýyayýz.
Ýran'ýn kendi iç sorunlarýna kulak týkanmasý ve komþularý ile ateþ çemberi inþasýna yol açan siyaset anlayýþýna sahip olmasý, yeni bölgesel krizin habercisi olarak karþýmýzda. ABD ve Ýsrail'i, kýyýda köþede ise Fransa'nýn musallat olduðu coðrafyamýzýn geleceði, Ýran'ýn da içinde bulunduðu bölge ülkelerinin nasýl bir yol haritasýna sahip olmasýna baðlý.
"Kadim devlet" dediðimiz deneyimli geçmiþi olan Ýran'ýn, bu kadar kin ve basit çýkarlara odaklý olduðuna þahit olmamýz ise, kadimliðin tanýmýna yeniden bakmamýzý teþvik ediyor.
Ýran hem içeride, hem de coðrafyada ateþle oynuyor. Keþke akýl tutulmasýný bir an önce defedebilse! Çünkü bu akýl tutulmasý ve hýzla kinine yenik düþmesinden faydalanacak, kin beslediði komþularý din kardeþleri olan Türkiye ve Azerbaycan olmayacak. Ama bu körlük, bölgede sinsice hayalleri olanlarý harekete geçirmiþ bile.
Ýran özellikle bölgesel istikrar için Zengezur Koridoru konusunda halen inatlaþmaya devam ederse, en büyük kötülüðü kendisine yapacaktýr.
Tabii ki üzülerek yazmam gerekiyor ki, Ýran'ýn ateþle oyunu Türkiye ve Azerbaycan için de sorunlara kapý açýyor.
"Bölge, yeni Rusya-Ukrayna krizine hýzla sürükleniyor mu acaba" sorusu, yoruyor haliyle.
"Ýsrail, ABD, Fransa ne istiyor, ne hayal ediyor" buralar çok önemli.
Ýran; her dönemde her tarafla anlaþabildi. Yine de sonunda anlaþýr ama bu kriz ortamý coðrafyanýn geleceðini olumsuz etkiler. Caydýrýcý aparatlarý kullanmak ve bölgenin yapýsýna zarar vermeden bu süreci yönetebilecek ilmi siyaset kazandýracak.
