Reisi ve beraberindeki heyeti taþýyan helikopterin düþmesi sonucu ölmeleri üzerine hem olay hakkýnda hem de Ýran'ýn geleceðine iliþkin yorumlar yapýlýrken, her yorumda olaðanýn dýþýnda bir ihtiyat payý býrakýlýyor.
Hatta olaydan sonra, Ýran'ýn süreç yönetimi hakkýnda dahi açýk kapý býrakma mecburiyetinde kaldý yorumcular.
Ben de propaganda üzerine varlýðýný konumlandýran Ýran'da her ne yaþanýrsa yaþansýn þöyle bir durur, aklýmý yoklarým.
Nitekim pazar günü, helikopterin düþtüðü haberini duyar duymaz, ertesi günkü yazýmý býrakýp, olayla ilgili sýcaðý sýcaðýna bir yorum yazmayý düþündüm.
O gün, özellikle ilk dakikalardan itibaren sabotaj merkezli yorumlara dikkat kesildim.
Birkaç araþtýrmadan sonra þunlarý yazdým:
"Jeopolitik sýkýþmalarýn yaþandýðý bir dönemde, siyasi suikastlar, sabotajlar, tehditler artar.
Son birkaç hafta içinde...
Slovakya Baþbakaný'na suikast giriþiminde bulunuldu.
Sýrbistan Cumhurbaþkaný ile Polonya Baþbakaný tehdit edildi.
Reisi'nin ölümünü bu silsilenin bir devamý mý?
Henüz bilmiyoruz, olay çok sýcak.
Ama sabotaj ihtimali en az kaza kadar kuvvetli ihtimal.
Sabotajsa, olaðan þüpheli Ýsrail...
Ama iç hesaplaþma hiç göz ardý edilmemeli.
Hatta...
Hamaney sonrasýný düþününce, iç hesaplaþma daha aðýr basýyor.
Eðer bu doðruysa..." yazýyý burada býraktým.
Son dört gündür deðindiðim bu konular konuþuldu.
Ýç hesaplaþma üzerine daha çok duruluyor artýk.
Fakat kimsenin elinde þüpheden baþka bir þey yok.
Ve rejim ürettiði sahnelerle þüpheleri daha da derinleþtiriyor.
Olayýn çözülmesini kimse beklemiyor, hele arama görüntülerinden evlere þenlik kriz masasýna kadar rejimin sergilediði tavýrla bu kanaatler doðrulanýyor.
O zaman?
Yaþayanlarýn hayatýný tanzim eden hukuka deðil de ölüleri kutsayan örgüt refleksine baðýmlý bir organizasyon Ýran.
Dolayýsýyla her konuda sahne üretme kabiliyetine sahip.
Mezhep perdeli siyasi itikadýnýn, teolojisinin zorunlu sonucu bu.
Daha önceki suikastlarýn, söz gelimi Kasým Süleymani'nin öldürülmesinin, "yas" kültürüyle beslenen sahne marifetiyle yönetildiðine hep birlikte þahit olduk.
Dediðim gibi, ölüler üzerinden iktidarýný tesis etmiþ bir rejim var.
Ýster sabotaj olsun ister ihmal ya da kaza sonuç deðiþmiyor! Sahne ayný, rejim yeni þehitler üretti.
Dünkü cenaze törenine baktýðýmýzda bunu bir kere daha gördük.
Yas kültürü, þimdiye kadar birçok gerçeðin üzerini örttü Ýran'da.
Ama bu stratejinin gizleyemediði bazý þeyler de var bugün.
Enerji kaynaklarý bakýmýndan zengin bir ülke Ýran, ama gelir daðýlýmýnda uçurum güç geçtikçe derinleþiyor.
Rejim rýza üretme kabiliyetini çoktan kaybetti.
Yurt dýþýndaki muhalefet, içerideki hareketliliði daha çok cesaretlendiriyor, Mahsa Amini'nin öldürülmesinden sonra yaþanan olaylarda olduðu gibi.
O olayda rejimin þiddet üretme kapasitesini de görmüþtük.
Öte yandan Zeynebiyyun, Fatimiyyun gibi örgütlerle doðuya doðru, Haþdi Þabi, Hizbullah gibi örgütlerle de Ortadoðu'da yayýlma stratejisi yürüterek þimdiye kadar bu defosunu kapatmýþtý.
Hatta... bu vekil örgütler eliyle þiddeti anavatandan uzakta tutuyordu.
Bu stratejinin ürettiði sahneler, içeride her geçen gün biraz daha derinleþen çeliþkileri örtmeye ve toplumsal hareketlilikleri engellemeye yetecek mi?
Bu noktada, bizi farklý bir sürecin beklediðini düþünüyorum:
Rejim, varlýðýný sürdürmek için militarizme bundan sonra daha çok sarýlacak.
