Ýþ Kanununa göre iþ sözleþmesi feshedilen iþçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediði veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadýðý iddiasý ile fesih bildiriminin tebliði tarihinden itibaren bir ay içinde iþe iade talebiyle, Ýþ Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarýnca arabulucuya baþvurmak zorundadýr.
Zorunlu arabuluculuk kapsamýnda iþe iade davasýndan önce arabulucuya gidilmesi gereklidir.
Ýþ sözleþmesi feshedilen ve arabulucuda iþe iade konusunda anlaþamayan iþçinin,
* Fesih bildiriminde sebep gösterilmediði veya
* Gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadýðý iddiasý ile
* Fesih bildiriminin tebliði tarihinden itibaren bir ay içinde iþe iade talebiyle, Ýþ Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarýnca arabulucuya baþvurabilecektir.
Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaþmaya varýlamamasý hâlinde, son tutanaðýn düzenlendiði tarihten itibaren, iki hafta içinde iþ mahkemesinde dava açýlabilecektir.
Bu çerçevede iþ güvencesi kapsamýndaki iþçi fesih bildiriminde bir sebep gösterilmediði veya iþ sözleþmesinin geçerli neden olmadan feshedildiðini ileri sürerek fesih bildiriminin tebliði tarihinden itibaren bir ay içerisinde dava þartý olarak arabulucuya baþvurabilecektir. Arabulucuya gidilmeden dava açýlamayacaktýr.
Arabuluculuk faaliyeti sonunda iþçi ve iþverenin iþe iade konusunda anlaþmaya varamamasý hâlinde, son tutanaðýn düzenlendiði tarihten itibaren iki hafta içinde iþçi iþ mahkemesinde iþe iade talebiyle dava açýlabilecektir.
Diðer bir deyiþle, bir ay içinde iþe iade talebiyle arabulucuya baþvuran iþçinin anlaþmaya varamamasý hâlinde, son tutanaðýn düzenlendiði tarihten itibaren, iki hafta içinde iþ mahkemesinde iþe iade talebiyle dava açabilir.
Dava þartý olarak arabulucuya baþvuru zorunlu olmasýna raðmen, iþçinin arabulucuya baþvurmaksýzýn doðrudan iþe iade davasý açmasý halinde dava usulden reddedilecektir. Arabulucuya baþvurulmamasýndan dolayý kesinleþen ret kararýnýn re'sen tebliðinden itibaren iki hafta içinde de arabulucuya baþvurulabilecektir.
Ýþe iade davasýnda feshin geçerli nedene dayandýðýnýn iþveren tarafýndan ispat edilmesi önemlidir. Burada feshin geçerli bir sebebe dayandýðýnýn ispat yükümlülüðü iþverene ait olduðundan fesih sürecinin belgelendirilmesi, feshin son çare olduðunun ispatý iþveren tarafýndan ispatlanmak zorundadýr. Bu süreçte feshe gerekçe oluþturan olumsuzluklarýn iþveren tarafýndan belgelendirilerek yargý sürecinde ibraz edilmesi gerekecektir.
Ýþçi, feshin baþka bir sebebe dayandýðýný iddia ettiði takdirde, bu iddiasýný ispatla yükümlüdür.
Ýþ Kanununa göre, arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflarýn, iþçinin iþe baþlatýlmasý konusunda anlaþmalarý hâlinde;
a) Ýþe baþlatma tarihini,
b) Üçüncü fýkrada düzenlenen kararýn kesinleþmesine kadar çalýþtýrýlmadýðý süre için iþçiye en çok dört aya kadar doðmuþ bulunan ücret ve diðer haklarýn parasal miktarýný,
c) Ýþçinin iþe baþlatýlmamasý durumunda ikinci fýkrada düzenlenen iþçiye en az dört aylýk ve en çok sekiz aylýk ücreti tutarýnda tazminatýn parasal miktarýný belirlemeleri zorunludur.
Aksi takdirde anlaþma saðlanamamýþ sayýlýr ve son tutanak buna göre düzenlenir. Ýþçinin kararlaþtýrýlan tarihte iþe baþlamamasý hâlinde fesih geçerli hâle gelir ve iþveren sadece bunun hukuki sonuçlarý ile sorumlu olacaktýr.
Taraflarýn anlaþmasý halinde tutanak oluþturulurken arabulucu bu yasal sýnýrlara dikkat edecek ve parasal miktarlarý da belirleyecektir. Taraflarýn yasal sýnýrlar dýþýnda belirlenmesini istemeleri halinde, anlaþma saðlanmamýþ olacak ve tutanak düzenlenecektir.
