Ülkemizin her zaman önemli bir sorunu olan iþ kazalarý 2012 yýlýnda hayatýmýza giren 6331 sayýlý Kanunla azalmaya baþlamýþ ve hem çalýþanlar hem de iþverenler iþ saðlýðý ve güvenliðinin önemini kavramýþtýr.
6331 sayýlý Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Kanunu, iþ yerinde saðlýklý ve güvenli bir çalýþma ortamý oluþturmayý amaçlar ve bu süreçte iþverenlerin önemli yükümlülükleri vardýr.
Ýþveren, çalýþanlarýnýn iþle ilgili saðlýk ve güvenliðini saðlamakla yükümlü olup bu çerçevede;
a. Mesleki risklerin önlenmesi, eðitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alýnmasý, organizasyonun yapýlmasý, gerekli araç ve gereçlerin saðlanmasý, saðlýk ve güvenlik tedbirlerinin deðiþen þartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileþtirilmesi için çalýþmalar yapar.
b. Ýþyerinde alýnan iþ saðlýðý ve güvenliði tedbirlerine uyulup uyulmadýðýný izler, denetler ve uygunsuzluklarýn giderilmesini saðlar.
c. Risk deðerlendirmesi yapar veya yaptýrýr.
ç. Çalýþana görev verirken, çalýþanýn saðlýk ve güvenlik yönünden iþe uygunluðunu göz önüne alýr.
d. Yeterli bilgi ve talimat verilenler dýþýndaki çalýþanlarýn hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alýr.
Ýþyeri dýþýndaki uzman kiþi ve kuruluþlardan hizmet alýnmasý, iþverenin sorumluluklarýný ortadan kaldýrmaz.
Ýþverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aþaðýdaki ilkeler göz önünde bulundurulur:
a. Risklerden kaçýnmak.
b. Kaçýnýlmasý mümkün olmayan riskleri analiz etmek.
c. Risklerle kaynaðýnda mücadele etmek.
ç. Ýþin kiþilere uygun hale getirilmesi için iþyerlerinin tasarýmý ile iþ ekipmaný, çalýþma þekli ve üretim metotlarýnýn seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze çalýþma ve üretim temposunun saðlýk ve güvenliðe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek.
d. Teknik geliþmelere uyum saðlamak.
e. Tehlikeli olaný, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla deðiþtirmek.
f. Teknoloji, iþ organizasyonu, çalýþma þartlarý, sosyal iliþkiler ve çalýþma ortamý ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlý ve genel bir önleme politikasý geliþtirmek.
g. Kiþisel korunma yerine, toplu korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.
ð. Çalýþanlara uygun talimatlar vermek.
Çalýþanlarýn iþ saðlýðý ve güvenliði alanýndaki yükümlülükleri, iþverenin sorumluluklarýný etkilemez. Ýþveren, iþ saðlýðý ve güvenliði tedbirlerinin maliyetini çalýþanlara yansýtamaz.
Ýþ saðlýðý ve güvenliði hizmetlerinin sunulmasý için iþveren;
1. Ýþyerlerinde alýnmasý gereken iþ saðlýðý ve güvenliði tedbirlerinin belirlenmesi ve uygulanmasýnýn izlenmesi, iþ kazasý ve meslek hastalýklarýnýn önlenmesi, çalýþanlarýn ilk yardým ve acil tedavi ile koruyucu saðlýk ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi amacýyla; çalýþanlarý arasýndan ilgili yönetmeliklerde belirtilen nitelikleri haiz bir veya birden fazla iþyeri hekimi, iþ güvenliði uzmaný görevlendirir. On ve daha fazla çalýþaný olan çok tehlikeli sýnýfta yer alan iþyeri iþverenleri ayrýca diðer saðlýk personeli görevlendirir.
2. Ýþyerinde gerekli niteliklere sahip personel bulunmamasý halinde yükümlülüklerinin tamamýný veya bir kýsmýný, OSGB'lerden hizmet alarak yerine getirebilir.
3. Ýþyeri hekimi ve iþ güvenliði uzmanýnýn tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda ÝSGB kurar. Tam süreli iþyeri hekimi görevlendirilen iþyerlerinde, diðer saðlýk personeli görevlendirilmesi zorunlu deðildir.
4. Ýþ saðlýðý ve güvenliði hizmetleri ile ilgili görevlendirilen personelin etkin bir þekilde çalýþmasý amacýyla gerekli kolaylýðý saðlamak ve bu hususta planlama ve düzenleme yapmakla, görevlendirdiði kiþi veya OSGB'lerin görevlerini yerine getirmeleri amacýyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarýný karþýlamakla, iþyerinde saðlýk ve güvenlik hizmetini yürütenler arasýnda iþbirliði ve koordinasyonu saðlamakla, görevlendirdiði kiþi veya hizmet aldýðý OSGB'ler tarafýndan iþ saðlýðý ve güvenliði ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazýlý olarak bildirilen tedbirleri yerine getirmekle, iþyeri hekimi, iþ güvenliði uzmaný ve diðer saðlýk personelinin görevlerini yerine getirebilmeleri için, Bakanlýkça belirlenen sürelerden az olmamak kaydý ile yeterli çalýþma süresini saðlamakla, çalýþanýn ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak þekilde vücut bütünlüðünün bozulmasýna neden olan iþ kazasý veya meslek hastalýðýnýn meydana gelmesinde ihmali yargý kararý ile kesinleþen iþyeri hekimi veya iþ güvenliði uzmanýný Genel Müdürlüðe bildirmekle, Bakanlýkça belirlenecek iþ saðlýðý ve güvenliðini ilgilendiren konularla ilgili bilgileri, ÝSG KATÝP sistemi üzerinden Genel Müdürlüðe bilgi vermekle yükümlüdür.
5. Ýþ saðlýðý ve güvenliði hizmetlerini yürütmek üzere iþyerinden personel görevlendirmek veya OSGB'lerden hizmet almak suretiyle bu konudaki yetkilerini devreden iþverenin bu hizmetlere iliþkin yükümlülükleri devam eder.
6. Ýþyerinde görev yapan iþyeri hekimi, iþ güvenliði uzmaný ve diðer saðlýk personeli ile hizmet alýnan OSGB'lerin Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Kanununa göre geçerli yetki belgesi ile görevlendirilmesinden sorumludur.
7. Sektörel düzenleme çerçevesinde maden ve yapý ile diðer sektörlerde öncelikli olarak hangi mesleki unvana sahip iþ güvenliði uzmanlarýnýn ve bunlarýn yanýnda görev yapacak diðer mesleklere sahip iþ güvenliði uzmanlarýnýn belirlenmesine dair usul ve esaslar Bakanlýkça düzenlendikten sonra sektörel iþ güvenliði uzmanlýðý belgesine sahip olan iþ güvenliði uzmaný görevlendirmek zorundadýr.
