Sevil NURÝYEVA ÝSMAYILOV
Sevil NURÝYEVA ÝSMAYILOV
Tüm Yazýlarý

Kafkasya'nýn jeopolitiði ve Rus-Türk uyumu

Ermenistan’ýn baþlattýðý saldýrýlar, Paþinyan’ýn yanlýþ hesaplarý ile birlikte yeni jeopolitik tabloyu karþýmýza çýkartmakta.

Þunu net görmemiz gerekiyor. Ermenistan, özellikle Paþinyan’la birlikte yeni jeopolitik denklem oluþturma peþindeydi. Ve iktidar olduktan itibaren, bunu yavaþ yavaþ devreye sokmuþtu. Rusya çevresinde çevrelenme politikasýna talip olmasýyla birlikte ise, Moskova’nýn kendisine yönelik pozisyon almasýna neden oldu.

Rusya için Ermenistan, vazgeçilmesi mümkün bir ülke deðil! O sebepten Paþinyan’ýn kurgularýna Moskova’nýn cevabý, yeni jeopolitik ortamýn devreye girmesine kapý açmýþ oldu.

Ama ortada tapu gibi hakikat var. Ermenistan Azerbaycan topraklarýný iþgal etmiþtir. Ve Daðlýk Karabað ve tüm çevre bölgeleri Azerbaycan’ýn ayrýlmaz parçalarýdýr ve bu sadece hukuki tespit deðil, bu hem de tarihi gerçeklerdir.

Þimdi böyle bir ortamda, Azerbaycan’ýn Ermenistan’a kendi sýnýrlarý içinde cevap operasyonlarýna baþlamasý, meselenin esas ana damarýdýr. Ermenistan, ýsrarla “Rusya’nýn devreye girmesini tetikleyen hamleler atmaya devam ediyor”. Karabað dýþýndaki sivil yaþam alanlarýný hedefe alan füzelerin, Ermenistan sýnýrlarýndan atýlmasýnýn sadece bir gayesi var. Azerbaycan’ýn bu atýþlara ayný cevabý vererek, Ermenistan’ý hedef almasýný saðlamak. Ýþte bu olursa, Rusya kolektif güvenlik anlaþmasý çerçevesinde, “Ermenistan’ý koruma sorumluluðunu devreye sokacaðýný” murat ediyor, Ermenistan!

Azerbaycan bunu anladýðý için, kendi sýnýrlarý çerçevesinde dýþarýya çýkmadan atýlan her füzeye, iþgal edilmiþ topraklarýn geri alýnmasý adýmlarýný daha net pekiþtiriyor.

Geldiðimiz tabloda, Güney Kafkasya’da etkili projeleri olan uluslararasý güçleri dikkatle takip etmemiz lazým. Özellikle Ýngiliz etkisi ve finansýný, burada denklem dýþý býrakamýyoruz!

Ýngiltere’den gelen net açýklama, bize birazcýk tablonun renklerini belirlemede yardýmcý nitelikte.

Ýngiltere’nin Hazar’dan çýkan enerji kaynaklarýnýn Batý’ya götürülmesindeki rolünü, hepimiz biliyoruz. O sebepten bölgede istikrar ve özellikle Azerbaycan’ýn tatmin edilmesi konusundaki tutumu nettir.

Ýstikrar saðlanamazsa, enerji hatlarýnýn tehdit altýnda olacaðýný görmekte, Londra.

Ýþte Fransa’nýn Macron cahilliði ile yeni denge kurma oyununun böylece suya düþeceðini öngörmek, o kadar da zor deðildir.

Hatta birbiri ile ters düþen Moskova ve Londra arasýndaki pekiþmez baðýn bile ýlýmlý raya oturmasýnda, Moskova’nýn son olaylardaki tavrý etkileyici olabilir.

Güney Kafkasya’da Türkiye’yi devreye sokarak, Rusya-Türkiye kapýþmasýný pekiþtirmek isteyen Macron, son hesapta “kaybetti” görünüyor.

Lakin bu yeni olaylar zinciri, ciddi anlamda yeni kartlarýn daðýlmasýný saðladý.

Denkleme, en önemli isim “Türkiye” oturdu. Türkiye’nin tereddütsüz Azerbaycan desteði, Azerbaycan ordusunun TSK frekansýndaki hazýrlýðý, Baþkan Erdoðan’ýn kuþkusuz tavrý, Ýlham Aliyev’in siyasi dirayeti ve elbette Moskova-Paþinyan kavgasý, bize yeni Kafkasya jeopolitiðinin sinyalini verdi.

Azerbaycan etken konuma girmekle birlikte, tek sesli talebini ileriye sürdü. Bundan sonra Azerbaycan, Türkiye’siz hiç bir masada oturmayacak. Bölgesel güvenlik ve istikrar açýsýndan Türkiye ve Rusya uyumu, Güney Kafkasya’nýn vazgeçilmezi oldu bile.