Tüm Dünyada olduðu gibi ülkemizde de Koronavirüs istihdamý ve ekonomiyi ciddi anlamda etkileyerek esnek çalýþma, uzaktan çalýþma, evden çalýþma gibi yöntemleri yaygýnlaþtýrmýþtýr. Teknolojinin geliþmesi ile birlikte bir çok sektörde uzaktan çalýþma uygulamasý yapýlabilmektedir.
Uzaktan çalýþmada çalýþanlar, iþ görme edimini çoðu zaman evinde yerine getirmektedir.
Esasýnda 2016 yýlýnda yapýlan düzenleme ile Ýþ Kanununda uzaktan çalýþmaya iliþkin hükümler getirilmiþtir.
Ýþ Kanununda uzaktan çalýþma; iþçinin, iþveren tarafýndan oluþturulan iþ organizasyonu kapsamýnda iþ görme edimini evinde ya da teknolojik iletiþim araçlarý ile iþyeri dýþýnda yerine getirmesi esasýna dayalý ve yazýlý olarak kurulan iþ iliþkisi olarak tanýmlanmýþtýr.
Uzaktan çalýþma esasýna göre yapýlacak iþ sözleþmesinde; iþin tanýmý, yapýlma þekli, iþin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine iliþkin hususlar, iþveren tarafýndan saðlanan ekipman ve bunlarýn korunmasýna iliþkin yükümlülükler, iþverenin iþçiyle iletiþim kurmasý ile genel ve özel çalýþma þartlarýna iliþkin hükümler yer almalýdýr.
Uzaktan çalýþmada iþçiler, esaslý neden olmadýkça salt iþ sözleþmesinin niteliðinden ötürü emsal iþçiye göre farklý iþleme tabi tutulamaz. Ýþverenler emsal çalýþanlar arasýnda salt uzaktan çalýþma sözleþmesinin olmasýna dayanarak farklý bir ücret ödemesi yapýlamaz. Ya da normal çalýþma yapýlýr iken sonradan uzaktan çalýþmaya geçilmesi ile ücretten indirim yapýlamaz. Emsal çalýþanlar için tanýnan yan ödeme, prim, ikramiye, saðlýk sigortasý gibi sosyal yardým ve haklardan uzaktan çalýþma yapan iþçilerin de faydalandýrýlmasý gerekmektedir. Aksi halde eþit iþlem þartýna aykýrýlýk nedeni ile iþverenin hukuki sorumluluðu ortaya çýkacaktýr. Koronavirüs sürecinde uzaktan çalýþmaya geçen iþ yerlerinde yemek ücretinde kesintiye gidilmemesi gerekmektedir.
Ýþveren, uzaktan çalýþma iliþkisiyle iþ verdiði çalýþanýn yaptýðý iþin niteliðini dikkate alarak iþ saðlýðý ve güvenliði önlemleri hususunda çalýþaný bilgilendirmek, gerekli eðitimi vermek, saðlýk gözetimini
saðlamak ve saðladýðý ekipmanla ilgili gerekli iþ güvenliði tedbirlerini almakla yükümlüdür. Uzaktan çalýþma iliþkisinde de iþverenlerin çalýþanlara iþ saðlýðý ve güvenliði eðitimi vermesi, uzaktan çalýþmada dikkat edecekleri hususlara iliþkin sorumluluðu bulunmaktadýr. Ýþverenlerin çalýþanlara gerekli bilgilendirme ve eðitimleri vermesi, kullanacaðý ekipmanlar,varan, gereç ve cihazlar hakkýnda detaylý bilgi vermelidir.
Uzaktan çalýþmada önemli bir sorun da çalýþma sürelerinin takibi ve fazla çalýþmalarýn tespitinde yaþanmaktadýr. Özellikle teknolojik alt yapýsý yeterli olan iþ yerlerinde faaliyetin yürütüldüðü ve çalýþýlan sürelerin kontrol edilmesi mümkündür. Ancak teknolojik alt yapýsý uygun olmayan iþ yerlerinde iyi niyet kurallarý çerçevesinde güven iliþkisi esas olmakla birlikte, mesai süresinde anlaþmazlýklar olabilecektir.
Uzaktan çalýþmanýn usul ve esaslarý, iþin niteliði dikkate alýnarak hangi iþlerde uzaktan çalýþmanýn yapýlamayacaðý, verilerin korunmasý ve paylaþýlmasýna
iliþkin iþletme kurallarýnýn uygulanmasý ile diðer hususlar Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý tarafýndan çýkarýlan yönetmelikle belirleneceði hüküm altýna alýnmýþtýr.
