Bugün Ramazan’ýn üçüncü günü. Korona tehdidi/tecridi altýnda idrak ettiðimiz Ramazan ayý belki de Ýslam tarihinde ilk kez bu kadar kapsamlý bir þekilde evlerde idrak ediliyor.
Camiler 14 asýrdan beri ilk kez tüm dünyada cemaatsiz bir Ramazan geçiriyor.
Öyle bir bela musallat oldu ki hiçbir ülkeyi hiçbir toplumu es geçmedi.
Ciddi bir imtihanla karþý karþýyayýz.
Dün Reuters haber ajansýnýn manþetinde iki önemli haber vardý. Biri, ‘Ýmamýn sesi Ramazan’ýn ilk Cumasýnda Mescid-i Aksa’nýn boþluðunda yankýlandý’ , diðeri ise ‘Ýslam’ýn en kutsal mekanlarý Ramazan’ýn ilk gününde boþtu!’ þeklindeydi.
CNN de benzer bir haberi Mescid-i Nebevi’yi konu edinerek vermiþti.
Hepsinin tek sebebi vardý coronavirüs.
Corona sebebiyle uygulanan tecridin Ramazan ayýnda ki en olumsuz yaný cemaatle kýlýnan teravih namazlarýdýr. Çünkü Ramazan’ýn oruçtan sonra ikinci özelliði teravih namazýdýr.
Hz. Ömer döneminden beri cemaatle kýlýnan teravih namazlarýndan ilk kez tüm camiler mahrum kalmaktadýr.
Cemaatle ilk teravihi Hz. Ömer baþlattýðý gibi camileri kandillerle süsleyen de Hz. Ömer’dir. Hz. Ali caminin kandillerle süslendiðini görünce sevinmiþ ve, “Mescidlerimizi aydýnlattýðý gibi Allah da Ömer’in kabrini nurlandýrsýn.” diye dua etmiþtir.
Hz. Ömer teravih kýldýrmasý için erkeklere ayrý kadýnlara ayrý imam tayin etmiþ, sahabe de bu uygulamayý onaylamýþtýr.
Erkeklere tayin edilen ilk imam Übey b. Ka’b el Ensari teravihi 20 rekat kýldýrmýþtýr.
Teravih denmesinin sebebi her dört rekatta terviha (dinlenme) yapýldýðý içindir.
Ehl-i sünnet ulemasý teravihi Ýslam’ýn þiarlarýndan saymýþlardýr.
Ehl-i sünnet dünyasýnda teravih coþkuyla cemaat halinde kýlýnmýþtýr. Kimileri teravih namazýnda ayda bir, kimileri 10 günde bir hatim indirecek þekilde kýldýrmýþlardýr.
Medinelilerin yatsýnýn farzýndan sonra 20 rekat teravih vitirden sonra da 16 rekat toplam 36 rekat kýldýklarý da rivayet edilir.
Malikilerde 36 rekat gibi bir rivayet varsa da teravih namazýnýn Hanefi, Þafii ve Hanbeli mezheplerinde 20 rekat olduðu bilinmektedir.
Hz. Ömer devrinden bu yana cemaatle teravih namazý, Ramazanýn oruçtan sonra en önemli özelliklerinden biri olarak coþkuyla eda edilmektedir.
Güzel sesli hafýzlarýn nasýl cemaat çektiklerine dair tarihte sayýsýz kýssalar vardýr.
Hele Osmanlý’nýn baþlattýðý Enderun Teravihi ibadetin halavetini tattýran bir uygulama olarak günümüze kadar gelmiþtir.
Þiiler ‘Ömerin bidatý’ diyerek teravihin cemaatle kýlýnmasýný kabul etmemiþlerdir.
Þia’nýn Ýsmaili koluna mensup olan Fatýmýler ayný gerekçeyle Mýsýr Suriye ve Hicaz’a hükmettikleri dönemde cemaatle teravihi yasaklamýþlardýr.
Hatta Fatýmý halifesi el Hakim Biemrillah cemaatle teravih kýlanlarý idam edecek kadar ileri gitmiþtir!
Haþþaþilerin de Faris ve Horasan’da teravihi yasakladýklarý bilinmektedir.
Böyle mezhebi gerekçelerle cemaatle teravih yasakladýðý gibi bazý olaðanüstü hallerde de teravih cemaatle kýlýnamamýþtýr.
Mesela Hicri 439 senesinde Baðdat’ta bir salgýn sebebiyle Cuma ve teravih namazlarý kýlýnmamýþtýr.
Fakat bu günkü gibi dünyanýn tamamýnda cemaatle namazýn kýlýnmadýðý bir dönem yoktur.
Bugün camilerin kapalý olmasý yüreðimizi daðlasa da uzmanlarýn tavsiyesine uymamýz en doðru olandýr.
Evlere kapandýðýmýz bu Ramazan ayý kendimizi hesaba çekmemize vesile olmalýdýr.
Doðrularýmýzý yanlýþlarýmýzý gözden geçirmeliyiz.
Eksik býraktýðýmýz ve ihmal ettiðimiz sorumluluklarýmýzý masaya yatýrmalýyýz.
Hz. Musa’nýn Sina’daki, Efendimizin Hira maðarasýndaki çilelerini hatýrlamalý ve bu ayý nefislerimizi muhasebeye ayýrmalýyýz.
Ýnþallah günahlarýmýzdan arýnmýþ olarak tamamlarýz.
