Rusya – Ukrayna gerilimi, yeni savaþa dönüþür mü?

Biden'ýn ABD Baþkaný seçilmesi ile birlikte Rusya'yý hedef alan hamlelerin devreye girdiðini açýktan görebiliyoruz.

Rusya'nýn kendi içindeki muhalif ayaklanmalar, bu hamlelerin ilk sinyali olarak görülmeli.

Ukrayna ise Batý dünyasý için en önemli silah niteliði taþýmakta.

Rusya gelen tehdidi anlýyor. NATO güçlerinin Ukrayna çevresine konuþturulma planý, Moskova için kabul edilir durum deðil.

Tabii ki Rusya, kendisi direk konuya müdahil olmak yerine, Ukrayna içindeki Rusya yanlýsý ahali ve siyasi güçleri devreye sokacaðýný anlamak zor deðil. Bu nedenle Biden geldiði ilk günden, Ukrayna Baþkaný Zelenskiy'den Rusya yanlýsý siyasetçi, iþ adamý, aktivist, kim varsa baský uygulamasýný talep etti.

Ayrýca Biden'ýn oðlunun, Ukrayna ile ilintili baðlantýlarýnýn ve elde ettiði paralarýn kaynaðý ve miktarý ile ilgili bilgilerin medyaya sýzdýrýlmasýndan dolayý da tepkili olduðunu biliyoruz.

Diðer yandan Biden; Almanya yönetiminden, Rusya karþýtý tutum bekliyor. Orada da iþler, Amerikan yönetiminin arzu ettiði gibi yüksek dozajda cereyan etmiyor.

Bu durumda, gerilim devreye girmeli idi. Nitekim ki, girmekte!

Rusya, Biden yönetimi ile birlikte Amerika'nýn Ukrayna'ya fiili olarak yerleþmesinden sinirli. Bunun önünü kesmek için ise Rusya yanlýsý ekipleri ve Donetsk Lugansk bölgesindeki itirazlarý canlandýrma yolunu tercih ediyor. Bu durumda, oradaki Rus kökenli Ukrayna vatandaþlarý, "Moskova resmi olarak devreye girmesi için kimseden izin almayacak" diye düþünmekte.

Biden, Zelenskiy'den yönetimdeki Rusya'ya sýcak veya ýlýmlý bakan herkesin devre dýþý kalmasýný istemiþ. Diðer taraftan parlamentodaki Rusya'cý parti lideri ve ekibine karþý baský uygulanmasý gerektiðini talep etmiþ. Zelenskiy, takip adýmlarý atmaya baþladý bile. Rusya'nýn harekete geçmesinin kökündeki mesele de budur.

ABD, Ukrayna'da gerekirse bölgesel savaþ içeriðini kabul olunur bulmakta. Rusya, bu açýk çaðrýya cevap vermeden sessiz kalýrsa, yeni sürecin kaybedeni olacaðýný düþünmekte.

Kremlin, Ukrayna'nýn Rusya ile sýnýrý yakýnlarýna yeni NATO güçlerinin yerleþtirilmesi sürecinin baþlatýlmasýna endiþeli ve bu durumunun savaþýn ayak sesleri olarak tanýmlamasý, baþlý baþýna Moskova'nýn olaya bakýþ açýsýný ortaya koymakta.

Biden, Ukrayna'nýn sert adýmlarýný bekliyor. Rusya'nýn çembere alýnmasý senaryosunun, Ukrayna merkezli siyaset inþasý anlayýþý ile mümkün olacaðýný hesaplamakta. Rusya ise bu çemberin oluþmamasý için, Ukrayna hattýnýn kýrýlmasý gerektiðine inanmakta. Yani Ukrayna'da hesaplar bitmedi, hatta esas hesaplaþma baþlamadý.

Ukrayna; Rusya'nýn etki alanýndan çýkarsa, bu Rusya için felaket anlamý taþýmakta. Tüm Amerikan stratejistlerinin anlattýðý gibi, "Rusya'nýn çöküþünü saðlamak için, Ukrayna'yý elinden almak lazým" tespiti, baþkanlar deðiþse de Amerikan siyasetinin ana hattý olarak kalmakta.

Savaþ çýkar mý? Rusya için bu sýradan bir olay deðildir. Bu savaþý, Gürcistan'a yaptýðý müdahale gibi yapmayacak. "Doðu Ukrayna" demek "Rusya" demek mantýðý ile geliþmeleri takip edecek. Ukrayna Devleti, buna nasýl bir yaklaþýmla siyasi süreci pekiþtireceði önemlidir. Kiev'in bu durumda tutumu belirleyici olacaktýr. Tek baþýna "ABD istediðini yapar" mantýðý ile olaya bakmamakta yarar vardýr. Ukrayna devlet aklýnýn, hangi senaryodan yana olacaðý önemlidir. Rusya ise bu tepkilere göre hareket planýný aþikar edecek. ABD – Rusya krizi, Ukrayna'da tavan yapacaðý açýktýr. Ama burada önemli olan detay þudur. Bu krizde tek baþýna belirleyici aktör yoktur. Ukrayna'da karþý karþýya gelen tüm taraflar etkindir, lakin tek baþýna belirleyici deðil. Rusya kendisi için tehlike olarak gördüðü çevreleme politikasýnda "Ukrayna hattýný korursa" bu durumun diðer geliþmeler için belirleyici olacaðýný hesaplamakta. Biden'ý sinirlendiren ve Zelenskiy'e dayatmaya çalýþtýðý durumun nedeni de, Rusya'nýn bu hesabýdýr. "Kimin hesabý geçerli olacak" sorusuna ise "Kiev'in geliþmeleri nasýl hesaplayacaðý ve hangi siyasi hamleler yapacaðý" cevap verecek.