Nice uygarlýk geldi geçti Ýstanbul'dan! Bunlardan bir çoðunun adýný bile hatýrlamýyoruz; bu uygarlýklarla birlikte gelen zenginlikler de tarihe gömüldü..çoðunlukla ardýnda bir iz dahi býrakmaksýzýn.
Salt güzellikler, zenginlikler deðil, kimi salgýn hastalýklar da gerek Avrupa'ya gerekse de Orta Doðu'ya yayýldý Ýstanbul üzerinden:
1. JÜSTÝNYEN VEBASI 541-750
Jüstinyen vebasýnýn nedeni olarak hep Mýsýr'dan gelen fareler gösterilirdi. Daha sonra Avrupa Hunlarýnýn vebanýn yayýlmasýnda etkili olduðu anlaþýldý. Irmaklara attýklarý at ölüleri vebanýn yayýlmasýna neden oldu. "Jüstinyen" vebasý denmesinin nedeni, Ýmparator Jüstinyen'in de bu hastalýða yakalanmasýdýr.
Günllük ölü sayýsýnýn 5 bini bulduðu vebadan 240 bin Ýstanbul'lu hayatýný kaybeti. Veba, belirli aralýklarla 200 yýl boyunca can almaya devam etti.
2. VEBA SALGINI 1467
Avrupa'yý kasýp kavuran veba 1467 yýlýnda Ýstanbul'a sýçradý. O tarihte hiç bir kayýt tutulmadýðýndan günlük ölü sayýsýný bilebilmek mümkün deðil.
Yaþam felç olmuþ, kentte kýtlýk baþ göstermiþti. Veba salgýnýný, Rumeli seferinden dönerken öðrenen Fatih Sultan Mehmet Ýstanbul'a gitmemiþ, Sýrbistan'ýn Misya kentine geçmiþti. Salgýnýn sona ermesine kadar Misya'da kalan Fatih, Ýstanbul'a döndüðünde, kentin nüfusu yarýya inmiþti!
3. VEBA SALGINI 1492
Veba Ýstanbul'u gene vurduðunda yýl 1492'ydi. Sultan Beyazýd II kenti terk ederek Edirne'ye gitti. Bu kez veba 80 bin can almýþtý, kent nüfusuysa 200 bindi.
4. VEBA SALGINI 1591
Sultan III. Murat salgýn nedeniyle bütün mahkumlarý affetti.
O tarihten sonra kentte sýk sýk veba ve kolera salgýnlarý görüldü.
ÝLK TIBBÝ ÖNLEM:
Ýlk týbbi önlem 1831 yýlýnda Dr Mustafa Behçet tarafýndan alýndý. Salgýnýn Kolera olduðunu tesbit eden Dr Behçet, Ýstanbul'a gelen gemileri kente yaklaþtýrmadý ve salgýnýn yayýlmasýný önledi. Ýlk Týp Kurulu 1838'de kuruldu ve halka hijyenin önemi anlatýldý. Kurulun çabalarý sonucu ölü sayýsýnda büyük düþüþler gözlendi.
Derken 1877'de Avrupa'dan gelen yardýmlarla ilk Bakteriyoloji Laboratuarý kuruldu.
1970 ÝLÇE ADINI DEÐÝÞTÝREN SALGIN
Ýstanbuýl'un Saðmalcýlar ilçesinde içme suyuna pis sularýn karýþmasý sonucu Kolera salgýný yaþandý. Saðmalcýlar ve Esenler'de 1500 kiþi öldü. Derken 1978'de salgýnýn kötü anýlarýný silmek için ilçenin adý Bayrampaþa olarak deðiþtirildi.
Özetle Ýstanbul salgýn hastalýklarýn yabancýsý deðil. Ne var ki, her salgýndan daha da güçlenerek ve bir çok þey öðrenerek çýkmayý da baþardý.
