Sana kimse kıyamaz güzel İstanbul'um!

Nice uygarlık geldi geçti İstanbul'dan! Bunlardan bir çoğunun adını bile hatırlamıyoruz; bu uygarlıklarla birlikte gelen zenginlikler de tarihe gömüldü..çoğunlukla ardında bir iz dahi bırakmaksızın.

Salt güzellikler, zenginlikler değil, kimi salgın hastalıklar da gerek Avrupa'ya gerekse de Orta Doğu'ya yayıldı İstanbul üzerinden:

1. JÜSTİNYEN VEBASI 541-750

Jüstinyen vebasının nedeni olarak hep Mısır'dan gelen fareler gösterilirdi. Daha sonra Avrupa Hunlarının vebanın yayılmasında etkili olduğu anlaşıldı. Irmaklara attıkları at ölüleri vebanın yayılmasına neden oldu. "Jüstinyen" vebası denmesinin nedeni, İmparator Jüstinyen'in de bu hastalığa yakalanmasıdır.

Günllük ölü sayısının 5 bini bulduğu vebadan 240 bin İstanbul'lu hayatını kaybeti. Veba, belirli aralıklarla 200 yıl boyunca can almaya devam etti.

2. VEBA SALGINI 1467

Avrupa'yı kasıp kavuran veba 1467 yılında İstanbul'a sıçradı. O tarihte hiç bir kayıt tutulmadığından günlük ölü sayısını bilebilmek mümkün değil.

Yaşam felç olmuş, kentte kıtlık baş göstermişti. Veba salgınını, Rumeli seferinden dönerken öğrenen Fatih Sultan Mehmet İstanbul'a gitmemiş, Sırbistan'ın Misya kentine geçmişti. Salgının sona ermesine kadar Misya'da kalan Fatih, İstanbul'a döndüğünde, kentin nüfusu yarıya inmişti!

3. VEBA SALGINI 1492

Veba İstanbul'u gene vurduğunda yıl 1492'ydi. Sultan Beyazıd II kenti terk ederek Edirne'ye gitti. Bu kez veba 80 bin can almıştı, kent nüfusuysa 200 bindi.

4. VEBA SALGINI 1591

Sultan III. Murat salgın nedeniyle bütün mahkumları affetti.

O tarihten sonra kentte sık sık veba ve kolera salgınları görüldü.

İLK TIBBİ ÖNLEM:

İlk tıbbi önlem 1831 yılında Dr Mustafa Behçet tarafından alındı. Salgının Kolera olduğunu tesbit eden Dr Behçet, İstanbul'a gelen gemileri kente yaklaştırmadı ve salgının yayılmasını önledi. İlk Tıp Kurulu 1838'de kuruldu ve halka hijyenin önemi anlatıldı. Kurulun çabaları sonucu ölü sayısında büyük düşüşler gözlendi.

Derken 1877'de Avrupa'dan gelen yardımlarla ilk Bakteriyoloji Laboratuarı kuruldu.

1970 İLÇE ADINI DEĞİŞTİREN SALGIN

İstanbuıl'un Sağmalcılar ilçesinde içme suyuna pis suların karışması sonucu Kolera salgını yaşandı. Sağmalcılar ve Esenler'de 1500 kişi öldü. Derken 1978'de salgının kötü anılarını silmek için ilçenin adı Bayrampaşa olarak değiştirildi.

Özetle İstanbul salgın hastalıkların yabancısı değil. Ne var ki, her salgından daha da güçlenerek ve bir çok şey öğrenerek çıkmayı da başardı.