Türkiye'nin garantörlük çaðrýsý: Kim, nasýl karþýladý?

Batý'nýn bilhassa ABD'nin PKK-YPG'ye verdiði askeri-siyasi desteðin bölgede bir þeylere hazýrlýk için olduðu açýkken Ýsrail'in, Gazze'de intikamcý olmaktan da öte kýþkýrtýcý bir þiddete baþvurmasý yeni bir anlam kazanýyor.

Batý'nýn, Filistin meselesinde "Haçlý bloku" gibi hareket etmesini, Ýslam karþýtlýðýný Nazilerin Yahudi karþýtlýðý seviyesine ilerletmesini ve yaþama hakký baþta olmak üzere haklarý çiðnenen insanlar, Müslümanlar ise hiç oralý olmamasýný da koyun bunun yanýna.

Nitekim Cumhurbaþkaný dün Batý'ya hitaben "bunu sakýn hilal-haçlý gerilimine dönüþtürmeyin" uyarýsý yaptý.

Türkiye, 7 Ekim'den bu yana yeni riskleri de görüyor ve Cumhurbaþkaný, liderlerle yaptýðý görüþmelerle, Dýþiþleri Bakaný Hakan Fidan mekik diplomasisiyle olasýlýklara atýf yapmadan yakýlan ateþin etrafýný çevirmeye çalýþýyor.

**

BM baþta olmak üzere uluslararasý kuruluþlarý, Filistin'deki soykýrýmý durdurmaya, kalýcý barýþý tesis etmeye çaðýrmak Türkiye'nin en büyük çabasý.

Bunun için garantörlük mekanizmasý önerdi Türkiye. 30 yýldýr yürütülen barýþ müzakerelerinden sonuç çýkmadýðý hatýrlatýlarak "yeni bir anlatýya ve yeni bir mekanizmaya ihtiyaç var" denildi.

Fidan önce bölgenin ve ilgili ülkelerinin baþkentlerini ziyaret etti. Sonra 18 Mayýs'ta Ýslam Ýþbirliði Teþkilatý'nýn Cidde'de yapýlan toplantýsýnda, daha sonra ise Kahire'de düzenlenen barýþ zirvesinde önerisini dünyaya sundu.

Çözüm için garantörlük mekanizmasý kurmak gerektiðini, Türkiye'nin Filistin adýna garantör ülkelerden biri olmak istediðini, Ýsrail'i destekleyen ülkelerin de Ýsrail için garantör olmasýný ve Ýsrail dýþýndaki herkesin kabul ettiði, bugünlerde de sýkça dile getirdiði "iki devletli çözüm" önerisinin hayata geçirilmesi için çalýþýlmasýný önerdi Türkiye.

Buna Cumhurbaþkaný dün "bölge ülkelerinin katýlýmýyla acil bir barýþ konferansýný" da ekledi.

**

Bu çaðrý Filistin'in de çaðrýsý aslýnda. Filistin de 1967 sýnýrlarýnda, baþkenti Kudüs olan, toprak bütünlüðü olan (yani Ýsrail'in iþgal ettiði topraklardan çekildiði) baðýmsýz egemen bir Filistin devletinin kurulmasýný, tanýnmasýný istiyor.

Türkiye'nin çaðrýsýna en açýk destek Rusya'dan geldi. Dýþiþleri Bakaný Lavrov, "Kalýcý barýþ için her katkýyý destekliyoruz, bu konuda Türkiye ile çalýþmak için istekliyiz" açýklamasý yaptý.

Sonuçta, tahýl krizinin çözülmesinde ve esir takasýnda Türkiye'nin oynadýðý rolün en büyük þahidi Rusya. Türkiye'nin diplomatik gücünün yaný sýra adil ve kolaylaþtýrýcý tutumunu biliyor.

Ama sorunun doðrudan bir parçasý olan ve çözümden yana tavýr koymayarak Ýsrail'in iþlediði suçlarýn parçasý olan Batý'dan ise uðultudan baþka ses gelmedi.

Ýnsani krize iliþkin birkaç cýlýz itirazdan baþka yaptýrým gücü olan ne bir ifade ne bir karar çýktý Batý'dan. Beklendiði gibi aslýnda. Erdoðan'ýn dediði gibi: "Sorunun sebebi olanlar elbette çözüm istemez."

**

Garantörlük önerisine içeride güçlü bir destek var.

Bahçeli, MHP'nin tutumunu net ifade etti aslýnda. "Ýktidar çözüm için devreye girsin" dedi. Cumhur Ýttifaký partilerinin, Filistin hassasiyeti ve iki devletli çözüm için çalýþmak gerektiði söylemi iktidarýn elini güçlendiriyor elbette. Cumartesi günkü yapýlacak Ýstanbul mitingi ortak sesi daha da gür kýlacaktýr.

CHP lideri ise her zamanki gibi. Filistin'e ve garantörlük önerisi dolayýsýyla devletine verdiði muðlak desteði, birkaç cümle sonra her zamanki kýsýr/düþmanca muhalefet anlayýþýyla geri aldý Kýlýçdaroðlu. Bölgedeki hararet Türkiye'ye doðru yükselmiþken, dünyaca kritik bir eþikte olduðumuzu çocuklar bile biliyorken ana muhalefet lideri Türkiye'nin son dönemde sahada elini en fazla güçlendiren milli savunma sanayinin kýymetli ismi Selçuk Bayraktar'ý "tuhaf" bir tartýþmanýn içine çekmeye çalýþtý. "Damat" diyerek güya indirgemeye çalýþýrken Türkiye'nin Suriye'de, Libya'da ve Karabað'da sahayý nasýl deðiþtirdiðini unutturmak istedi.

Garantörlük mevzusunda Ýyi Parti'den ise olumlu tepkiler geldi. Saadet, Deva ve Gelecek partileri de Filistin konusunda Türkiye'nin uluslararasý toplumla beraber inisiyatif almasý gerektiðini söylüyor.

Dolayýsýyla ateþi körükleyen Batý için ateþkes ve çözüm öneren garantörlük önerisi þu an maalesef ki uzak bir ihtimal.