Wye Nehri Memorandumu

Eski ABD Baþkaný Bill Clinton, Ýsrailli ve Filistinli taraflarla Washington'da ayrý ayrý görüþmüþ ve sonrasýnda bir plan hazýrlamýþtýr. Diplomasi trafiði sonucu 23 Ekim 1998'de ABD'de Maryland'de Wye Nehri Konferansýnda bir araya gelen taraflar 9 günlük zirve sonunda Wye Nehri Memorandumu imzalanmýþtýr. Memorandum, daha önceden koyulan hedeflerin gerçekleþtirilmesi için adýmlar koymuþ ve tarih belirlemiþtir. Ýsrail eline geçen topraklarýn %13'ünden çekilmeyi ve bu arada B bölgesinin %14'ünün A bölgesine dönüþtürülmesi için 12 haftalýk program oluþturulmasýný taahhüt ederken; Filistin Ulusal Yönetimi terörü durdurma, silah indirme sözü vermiþtir. Ayrýca Filistin Kurtuluþ Örgütü (FKÖ) Yönetim Komisyonunun dönemin ABD Baþkaný Clinton'a gönderdiði ve FKÖ Sözleþmesinin Ýsrail'in ortadan kaldýrýlmasýný isteyen maddesini iptal eden mektubun yeniden doðrulanmasýný, Gazze'de bir Filistin havaalaný ve Gazze-Batý Þeria arasýnda Filistinlilerin geçiþini saðlayacak iki ulaþým koridoru açýlmasý da öngörülmekteydi.

Ýsrail'in bir kýsým bölgeden çekilmesi, Filistin'in militanlarý bir süre durdurmasý gibi kýsýmlarý uygulanmýþ olsa da öngörülen adýmlar atýlamamýþtýr. Taraflarýn birbirlerini anlaþmanýn maddelerine uymamakla suçlamalarý ile çatýþmalar devam etmiþtir. Ýsrail, Filistinlilerin þu üç þartý yerine getirmediðini iddia etmiþ ve çekilmesi gereken yerlerden çekilmemiþtir:

· Terör þüphelilerinin Ýsrail'e verilmesi,

· FKÖ sözleþmesindeki Ýsrail'in ortadan kaldýrýlmasý ile ilgili tüm maddelerin kaldýrýlmasý,

· El Halil Anlaþmasý'ndaki güvenlikle ilgili sorumluluklarýný tam olarak yerine getirmesi.

Ýsrail çekilmeyince Arafat, ciddi görüþmeler gerçekleþmezse Mayýs 1999'da Filistin Devleti'ni ilan edeceðini açýklamýþtýr. Ýsrail ise tek taraflý açýklamalarýn misli uygulamalarý beraberinde getireceði tehdidinde bulunmuþtur.