Geniþ toplum kesimlerini etkileyen bütün büyük olaylarýn, doðal afetlerin, savaþlarýn, salgýnlarýn ya da terörün ardýndan yaþanan kitlesel travmalarýn atlatýlabilmesini birkaç aþamalý bir sürece baðlýyor psikiyatrlar.
Sürecin baþýnda yaþanan acýyý görmek, paylaþmak ve yalnýz olmadýðýný hissettirmek geliyor. Onunla aðlamak, dua etmek, teselli etmek, anlatýrsa dinlemek ve taziye vermek.
Nitekim Kahramanmaraþ merkezli yaþanan iki büyük depremin ilk anýndan itibaren Türkiye gerçekten büyük bir dayanýþmayla tek yürek oldu, yaralý bölgeyi sardý sarmaladý. Acýda, çabada, paylaþýmda bir oldu, kardeþliðini pekiþtirdi.
Türkiye'nin yardýmýna koþmak için gösterilen uluslararasý teyakkuz hali de buna dahildir. Dünyanýn her yerindeki mazlumun, darda zorda kalanýn yardýmýna koþulsuz koþan nadir bir ülkeyiz biz. Çok dualar aldýk. Þimdilerde kardeþ ülkelerden gelen yardýmlar iþte o dualarýn elleri.
YARA SARALIM
Bu açýdan milletimizin asilliðine, insanýmýzýn güzelliðine "maþallah"tan baþka denecek söz yok çok þükür.
Depremzedeleri sarýp sarmalayan koþup kucaklayan 1999 depreminde olduðu gibi milletimiz deðildi sadece. Bu defa devlet de vatandaþýn yanýndaydý.
Mucize kurtuluþlar yanan baðrýmýza bir parça su serpti ama hayatýný kaybeden 40 binden fazla insanýmýzýn acýsý dinmiyor.
O derin üzüntünün, kaybedilen canlarýn, þokun, travmanýn, yasýn, yeni ve zor þartlarýn depremzedeler baþta olmak üzere tüm toplum üzerinde psikolojik baský oluþturduðu açýk.
Konunun uzmanlarý, taraflarý, medya, üniversiteler, bakanlýklar, STK'lar travmanýn atlatýlmasý için uzun bir zaman dilimini kapsayacak þekilde birlikte çalýþabilmeli.
KUR'AN-KERÝM OKUYALIM
Yara sarmanýn, travmayý saðlatmanýn bir yolu da kaybettiklerimizle vedalaþabilmemiz, arkalarýndan yapýlmasý gereken vazifeleri yapabilmemiz, Kur'an-ý Kerim okuyarak onlara rahmet, kalanlara selamet dileyebilmektir.
Halihazýrda o þoku, korkuyu, enkaz baþýnda çaresizliði yaþayanlar þimdi de çadýr-konteynýr koþullarýnda yaþama dönmeye çabalýyor. Kolay deðil.
Adýyaman'da þahit olduðum kadarýyla pek çoðu diliyle aklýyla yaþanan felaketi, kayýplarýný kabulleniyor ama henüz kalbiyle benliðiyle idrak edebilmiþ deðil.
Ölüm kalanlar için biraz da böyle bir þey.
"Az önce buradaydý", "dün buradaydý, þimdi yok" idraki sarsýcý bir þey. Bu çalkantýnýn içinde Müslüman insanýn idrakini kabulleniþini saðlayan çýpalarýn en mühimidir Kuraný Kerim. Ýlaçtýr.
Hem deprem bölgesindeki insanlar kaybettikleri canlarýn ardýndan Kuran okuyamadýklarý için de acý çekiyor.
Biz okuyalým onlar için, gidenlerin arkalarýndan. Fatihalar, Yasin-i Þerifler, Hatmi Þerifler.
Ruhlara þifa olacaktýr.
YENÝDEN YAPALIM
Enkazlarda arama kurtarma çalýþmalarý devam ederken bir yandan uzmanlar hem hasar tespiti hem de savcýlarýn görevlendirmesiyle yýkýlan binalardan yapýya iliþkin numuneler alýyordu. Sokak aralarýnda rastlaþacak kadar çok görevli vardý sadece Adýyaman'da bile.
Nitekim bina tespitleri hýzla tamamlandý. Adýyaman merkezinde yýkýlan 1075 binanýn yüzde 97'sinin bir "ilk milat" olan 1999 öncesinde inþa edilen binalar olduðu ortaya çýktý.
11 ilde yýkýlan ve aðýr hasar aldýðý için yakýn zamanda kontrollü þekilde yýkýlacak olan binalarýn da yüzde 98'i 1999 öncesine ait.
Çoðunluk 99 öncesini gösterse de yeni kanuna / sisteme göre yapýldýðý halde yýkýlan binalar olduðunu da gösteriyor tabii bu veriler. Yüzde 2 bile olsa yýkýlmamasý gerekirken yýkýlan binalar hatayý/ihmali/kastý açýkça gösteriyor.
Geçici barýnma imkaný saðlayan çadýr ve konteynýrlardan kalýcý ve güvenli binalara geçiþ için kollar çoktan sývandý.
Cumhurbaþkaný Erdoðan önümüzdeki iki ay içinde toplam 200 bin konutun inþasýna baþlanacaðýný ve bir yýl içinde tamamlanacaðýný duyurmuþtu. Ýlgili kurumlardan gelen tüm açýklamalar çalýþmalarýn zemin etüdüyle baþladýðýný gösteriyor.
ÞEFFAF ÞEKÝLDE YARGILAYALIM
Yýkýlan binalarda elbette öncelikle müteahhitten mimar-mühendise, denetim firmasýndan ruhsat veren belediyeye kadar pek çok suç ortaðý var.
Ne yazýktýr ki hata ile, kusur ile ama en fenasý aç gözlülükle oluþan cana kastýn cezasý aðýr olmalý. Telafisi mümkün olmayan ölümcül sonuçlar doðurdu çünkü.
Buna sebep olan herkesin silsile içindeki payý þeffaflýkla ölçülmeli. Suçu olanlarýn her biri adaletle yargýlanarak yasanýn öngördüðü cezalarýn üst sýnýrýyla cezalandýrýlmalý.
Bu affedilebilir, tolere edilebilir bir þey deðildir.
Adalet Bakaný Bekir Bozdað da dün bu yönde açýklamalar yaptý. Bozdað halihazýrda görevli cumhuriyet savcýlarý ve baþsavcýlarýn deprem bölgesinde incelemelere baþladýðýný, soruþturma dosyalarýnýn açýldýðýný duyurdu. Bozdað'ýn verdiði bilgiye göre þu anda deprem bölgesinde Adalet Bakanlýðý ve HSK'nýn görevlendirdiði 675 hâkim-savcý, 444 bilirkiþi, 454 adli týp ekibi olmak üzere toplam 4 bin 514 kiþi sahada gönüllülük esasýyla 7/24 çalýþýyor.
Beklentimiz-talebimiz adaletin yerini bulmasýdýr. Aksi halde bu aðýr travma atlatýlamaz ve ailesinden can kaybedenler baþta olmak üzere aðýr toplumsal siyasal ruhsal sonuçlar doðurur.
