M. Yalçýn Yýlmaz
M. Yalçýn Yýlmaz
Tüm Yazýlarý

Barýþýn koþullarý

Sahadan masaya doðru bir ümit belirdi Ýstanbul'da. Rusya ve Ukrayna heyetleri Erdoðan'ýn üstün gayretiyle bir araya geldiler. Dünya medyasý objektiflerini Antalya'dan sonra þimdi de Ýstanbul'a çevirdi.

Tarih gösteriyor ki bazen savaþlar kaçýnýlmazdýr. Bir iþgali kabul etmek mümkün deðil elbette ama koþullar her iki tarafý bu noktaya getirdi.

Barýþ daha büyük bir savaþý doðuracaksa anlamsýzdýr. 1.Dünya Savaþý yýllarýnda Keynes'in tutumu ilginçtir. Hem savaþa karþý çýkmýþtýr hem de savaþ sonundaki aðýr Versay anlaþmasýna tepki vermiþti.

Malta sürgününe gönderilen eski Osmanlý Nazýrý Fethi Okyar, Keynes'in meþhur "Barýþýn Ekonomik Sonuçlarý" kitabýný o günlerde "Versay Sulhünün Netayic-i Ýktisadiyesi" adýyla tercüme etmiþti. Keynes savaþýn sonunda Almanya'ya kesilen aðýr faturayý eleþtiriyordu. "Almanlarýn ödeyebileceklerinden fazlasýný savaþ tazminatý olarak almakla Avrupa kendini cezalandýracaktýr."

Neticede Keynes haklý çýktý. Almanya bu aðýr tazminatý ödemektense Hitler'in önderliðinde yeniden savaþa hazýrlandý ve büyük bir felakete sebep oldu.

Bugünlerde olup bitenleri küresel ekonomik krizden baðýmsýz düþünemeyiz. Dünya enflasyonist bir dönemin içindeyken buna bir de resesyon (durgunluk) eklendiðinde stagflasyonla karþý karþýya kalmak an meselesi. Ardýndan iþsizlik ve yaratacaðý sosyal bunalýmlar birçok ülkeyi kaosa sürükleyebilir.

Barýþ istiyoruz hepimiz ancak barýþýn koþullarý daha büyük bir savaþýn sebebi olmamalý. Rusya'ya geri adým attýrmak ile Rusya'ya aðýr bedeller ödetmek arasýnda fark var. Batý ittifaký bu farký görmezse yeni bir Versay akýbeti ile karþýlaþabilir.

Savaþ veya barýþ durumunda Avrupa zararlý çýkacak bu süreçten. Enerji ve emtia fiyatlarýnýn geri gelmeyeceði konuþulmaya baþlandý iyice. Potansiyel tehdit diye tanýmlanan Çin'in arzý karþýsýnda Avrupa yüksek maliyetlerle rekabet edemeyecek.

Ýþte Avrupa'nýn üretim devi Almanya, bu noktada çýkarlarýný önceleyebilir ve Rusya'ya karþý sert yaptýrýmlara dahil olmayabilir. Kuzey Akým 2 projesinde bu ihtimali gündeme getiren bazý Londra gazetecileri Molotof-Ribbentrop görüþmesine gönderme yaparak Rusya-Almanya yakýnlaþmasýný birincil tehdit olarak görüyorlardý.

Yüksek emtia fiyatlarýna alýþtýrýlan Avrupa, ABD tarafýndan sývýlaþtýrýlmýþ gaz ve kaya gazý gibi alternatif enerji satýn almaya razý olacak belki ama küresel rekabet þansýný kaybedecek. Çin'i durdurmak için yola çýkanlarýn Çin'deki sermayeyle nasýl bir uzlaþý içinde olduklarý da merak konusu. Çünkü bugünlerde Avrupa'ya göre neredeyse dörtte bir fiyatla doðalgaz alan Çin üç vardiya çalýþýyor. Çin'i durdurmak için yola çýkanlarýn bu hesaplamayý yapmýþ olmalarý gerekiyor sanýrým.

Ýþin özü barýþýn koþullarý taraflarý ve doðrudan etkilenen Avrupa'yý ekonomik darboðaza sokarsa bu kalýcý bir barýþ olmaz ve Batý Ýttifaký'nýn konsolidasyonu kýsa sürede daðýlýr.

Türkiye doðrudan taraflarýn (Rusya-Ukrayna) ve dolaylý taraflarýn (Rusya-Abd-Nato-Avrupa) kýsa ve orta vadede tedirginliklerini/beklentilerini doðru okuyor. Bu atmosferde herkesin güvendiði yer Ankara, Ukrayna'da barýþýn kalýcý olabilmesi için en doðru merkez olarak aðýrlýðýný iyice hissettirecek.