Cenevre İnisiyatifi

Yol Haritası haricinde, Ayalon-Nusseibh İnisiyatifi ya da "Hedef Haritası" (Destination Map) denilen ve İsrail iç güvenlik servisi eski başkanı Ami Ayalon ile Filistinli profesör ve Kudüs eski Bakanı Sari Nusseibh'in 1967'de işgal edilen toprakların Filistin Devleti'ne iadesini istedikleri tek sayfalık dilekçeli girişimi ile çok daha önemli bir girişim olan Cenevre İnisiyatifi de barış süreci tarihinin önemli belgeleridir. Yol Haritası'ndan çok daha kapsamlı ve ayrıntılı olan Cenevre İnisiyatifi, 2001 başlarında Filistin ile İsrail arasındaki görüşmelerin tamamen kesilmesinin ardından İsviçre hükûmeti himayesinde, Filistin Enformasyon Bakanı Yasir Abdurrabbih ile İsrail Adalet eski Bakanı Yoshie Pilline'nin öncülüğünde hazırlanmış; 12 Ekim 2003'te Ürdün'de açıklanmış ve 1 Aralık 2003'te yayımlanmıştır.

Filistin tarafının mültecilerin geri dönüş hakkından vazgeçmesi karşılığı toprak tavizine dayanan bu deklarasyona göre İsrail tarafı, kutsal topraklar, Ariel ve Efrat'taki egemenliğinden vazgeçmektedir ki; bu şimdiye dek yapılan barış görüşmelerinde en temel değişikliktir. Deklarasyonda Batı Şeria'nın %98'i ile Gazze'nin tümünde ve Kudüs'ün Arap bölgelerinde bir Filistin devletinin kurulması öngörülmektedir. Gösterilen tepkilere bakıldığında uluslararası toplumun olumlu yaklaşımına karşın Şaron katılanları hain ve terörist ilân etmiştir.

Deklarasyonun asıl önemli yönü, İsrail hükûmetinin barış görüşmelerinde kendisine Filistinli muhatap bulamadığı yönündeki iddialarının gerçek dışı olduğunu göstermesidir. İlk defa mültecilerin geri dönüş hakkından vazgeçilmesinin önerildiği bu plâna, Filistinli direniş organizasyonları çok sert tepki göstermiş ve bunu ihanet ve işbirlikçilik olarak değerlendirmişlerdir. Yaser Arafat ise kendisine yakın üç bakanın aktif rol aldığı bu girişimi gayriresmî olarak desteklemiştir.