DÝYARBAKIR NOTLARI-3
Terör örgütünün Diyarbakýr dahil bölgenin genelinde kendine bir þekilde taban bulmasýnda yahut geçmiþ on yýllar boyunca gençlerin "daðý" kurtuluþ gibi görmesinde en büyük etkenlerden biri olarak iþsizlik gösterilir.
O sebeple bölgeye yatýrým gelmesini, fabrika, atölye, iþ yerleri açýlmasýný hiç istemedi PKK. Güvenlik güçlerini þehit ettiði gibi sivilleri de gözünü kýrpmadan katletti.
Yol ya da köprü yapýmýnda çalýþan iþçileri mühendisleri, þantiyelerde inþaatlarda ter döken emekçileri, bölgeye Kürt çocuklarýna eðitim vermeye gelen öðretmenleri, hayvanlarýný otlatmaya çýkaran çobanlarý, hatta çocuklarý hedef aldý, bile isteye katletti. Öldürmediðini tehdit etti.
Ýstedi ki bu bölgede aþ iþ olmasýn, devlet hizmet getirmesin, vatandaþla arasýnda güven baðý oluþmasýn ve Kürtler PKK'ya kalsýn.
Ama öyle olmadý. Türkiye'nin diðer bölgelerine olduðu gibi buraya da kararlýlýkla yatýrým yapýldý. Bölgede havaalaný, üniversitesi olmayan þehir kalmadý.
Terörle etkin mücadele sürdürüldükçe güvenlik pekiþti, tüm bölgeye huzur ve sükun geldi. Yatýrýmlar arttý, büyük yatýrýmcýlara da küçük giriþimcilere de devletin çeþitli kurumlar aracýlýðýyla desteði de arttý ve çeþitlendi. Haliyle yeni iþyerlerinin açýlmasý, iþsizlik oranýnýn düþmesi ve refahýn tabana yayýlmasýyla terörün bölgeden temizlenmesi arasýndaki bað daha net görünür oldu.
Bir tekstil atölyesinde çalýþan 50'li yaþlardaki bir kadýn bir kýzýnýn daðda, bir kýzýnýn PKK yüzünden mezarda olduðunu söyledikten sonra "ah ah" demiþti, "bu fabrikalar o zamanlar olsaydý kýzlarým böyle olmazdý".
Diyarbakýr'da genel manada bir memnuniyet var. Tüm dünyayý olduðu gibi Türkiye'yi de vuran hayat pahalýlýðýnýn etkisini bir yana koyarak "Diyarbakýr son 30-40 yýlýn en güzel dönemini yaþýyor" diyenler çok.
Konuþtuðum vatandaþlarýn, esnafýn, iþ ve sivil toplum temsilcilerinin siyasi-ideolojik görüþleri birbirinden epey farklý ama ortaklaþtýklarý kimi yerler var. Özetleyerek aktarmak isterim.
· Diyarbakýr halkýnýn gelecekten umudu var. PKK'nýn sokaklarda estirdiði terörün son bulmasý, þehre huzur ve güven ortamýnýn gelmesi herkesi memnun etmiþ.
· Diyarbakýr'a yapýlan yatýrýmýn büyüklüðü ve devamlýlýðý halký rahatlatmýþ.
· Diyarbakýr'daki organize sanayi bölgesinde yer kalmamýþ. Ýþyeri açacak ve yer bulmayanlar için þu an en büyük sýkýntý bu.
· Yatýrýmcýya verilen teþviklerle ilgili talepler sýk dile getiriliyor. Bölgedeki her ilin durumunun ayný olmadýðýndan hareketle teþvikin þartlarýnýn ve kapsamýnýn gözden geçirilmesini bekliyorlar.
· Diyarbakýr'ýn ihracat rakamý 249 milyon imiþ. Gaziantep'in ise 10 milyar dolar. "Biz de bu rakama ulaþabiliriz, destek lazým" diyorlar.
· Cumhurbaþkaný Erdoðan ile ya da onun görevlendirdiði bir isimle yaþadýklarý sýkýntýlarý ve taleplerini doðrudan iletebilmek istiyorlar.
· Diyarbakýr'da hala yerleþik olan ne daha önceki terör saldýrýlarýnda ne hendek terörü döneminde göç etmeyip Diyarbakýr'da kalan ve þehre yatýrým yapan, istihdam saðlayan iþ insanlarýnýn dediði: "sesimizi Ankara'ya duyurabilmek istiyoruz."
· Diyarbakýr'da görev yapan bürokratlarla ilgili olumlu konuþuluyor. Valinin, kaymakamlarýn, emniyet müdürlerinin anlayýþlý-hassas olduklarýný söylüyorlar. "Bizzat çorba daðýtan valiler gördük. Çok memnunuz".
· "Diyarbakýr ve genel manada bölge illeri kamu görevlisi atamalarýnda "ilk atama yeri" olmaktan çýkarýlsýn. Daha önce baþka illerde görev yapmýþ, tecrübe edinmiþler arasýndan atama yapýlmalý".
· 'Sur içi çok güzel oldu. Hafta sonlarý biz de gidip geziyoruz, diyen de var Diyarbakýr'da 'evet her þey çok güzel ama insan yine de hatýralarýnýn olduðu o eski sokaklarý" arýyor diyen de.
· Yeni Havalimaný beðenilmiþ. Ama "THY Diyarbakýr seferlerini artýrmalý" da deniyor.
· Siyasi temsil sorunu da sýk ifade ediliyor. Temsil çok zayýfladý, bölgede siyaset güç kaybetti, yeni dönemde siyasete inanç mutlaka canlandýrýlmalý" diyorlar.
· "Bölgenin siyaseti ekonomik kalkýnmadýr. Gençlerin daða gitmesini önlemenin tek yolu var, istihdam" görüþü hakim görüþ.
· "Gençlerin PKK'nýn eline düþmesinde bölgedeki üniversitelerin etkisi büyük. Üniversitelerde ve KYK yurtlarýnda görevli hocalarýn ve personelin iyi seçilmesi lazým. Çocuklarý daða çýkaran öðretmenlere neden bir þey yapýlmadý" diye soruluyor.
· AK Parti PKK ile Kürt halkýný söylemlerinde iyi ayýrt etmeli. Çünkü bazý sözler Kürtlere karþýymýþ gibi algýlanabiliyor, PKK böyle çarpýtýyor.
· MHP'ye önceden epey kýzýlýrdý bölgede ama Cumhur ittifakýnda varlýðýyla birlikte eskisi kadar tepki çekmiyor, yorumu var.
· Dað, sýnýr ötesi, kýrsal alan PKK'dan temizlendi lakin þehir hala eskisi gibi. PKK'nýn eski siyasi yapýlarý, HDP'nin etkinliði kalmadý ama PKK meþru sivil alanda hala örgütlü ve etkin diyorlar. Ticaret Odasýnda, dil kurslarýnda, Amed Spor'da PKK hala belirleyici deniliyor.
· "Ticaret ve Sanayi Odasýnýn altýnda kadýn giriþimler diye bir ofis var. TOBB geleneðinde benzeri bir örnek yok ve bu ofis çok fazla PKK etkisinde" diye söylendi.
· Gençlerde dini inanç kaybý var, PKK gençleri ateist yaptý þikayetini bu bölgede ilk kez bu kadar net duydum. Çýkarsama þeklinde deðil de gözlemlere dayalý bir tespit gibi söylüyorlar bunu.
· Daha önce ifade edildiðini hiç duymadýðým yeni bir durumdan da bahsetti Diyarbakýrlýlar. Üç dört ayrý kiþiye detaylý sorarak tespitin saðlamlýðýný kontrol ettim. Söylendiðine göre Kürt gençleri arasýnda LGBT eðiliminde artýþ olmuþ. Önceden gizli olan bazý þeyler alenileþmiþ. Konuþtuðum kiþilerden biri "ailesine 'ben cinsiyet deðiþtirme ameliyatý olmak istiyorum' diyen çocuklar var maalesef. Son yýllarda iki üç arkadaþým bu sorunla mücadele ediyor" diyerek meselenin yakýn çevreye yaklaþtýðýný haber verdi.
