II. Camp David

21 Mart 2000'de ertelen Ýsrail-Filistin nihai görüþmeleri Bolling Hava Üssü'nde baþlamýþtýr. 4 Mayýs'ta Stockholm'de gizli Ýsrail-Filistin görüþmelerine baþlanmýþtýr. 24 Mayýs 2000'de, Ýsrail'in BM Güvenlik Konseyi'nin 425 sayýlý kararý uyarýnca tek taraflý olarak Güney Lübnan'dan geri çekilmesi, Hizbullah Ýsrail'in tamamen çekilmediðini iddia etmiþse de, Birleþmiþ Milletler tarafýndan onaylanmýþtýr. 10 Haziran'da Orta Doðu'da bir lider daha deðiþerek Suriye Devlet Baþkaný Hafýz Esad'ýn yerine oðlu Beþar Esad baþa geçmiþtir.

2000 yazý, Filistin-Ýsrail barýþýnýn saðlanmasýnda önemli bir dönüm noktasýdýr. 11 Temmuz 2000'de Camp David'de bir araya gelen Arafat ve Barak, 25 Temmuz'a kadar süren görüþmelerde barýþa çok yaklaþmýþ ancak tam anlaþmaya varýlmamýþtýr. Clinton ve Barak, açýk bir dille bundan Arafat'ýn sorumlu olduðunu ifade etmiþtir. Müzakere edilen konular þunlardýr:

Kudüs'ün Statüsü: Ýsrail, Doðu Kudüs'ü baþkent olarak Filistin'e vermeyi kabul etmiþtir. Batý Þeria ve Gazze'nin de %95'ini vermeyi kabul etmiþtir. Tartýþmalar Kudüs konusunda týkanmýþtýr.

Filistin Sýnýrý: Ýsrail, 1967 öncesi sýnýrlara dönmeyi reddetmiþtir.

Yahudi Yerleþimleri: Ýsrail, Yahudi yerleþimlerinin olduðu yerde kalmasýndan yanayken, Filistin'se topraklarýnýn ve evlerinin iadesini istemiþtir.

Filistinli Mülteciler: Filistin, çevre ülkelere kaçan Filistinli mültecilerin evlerine geri dönmelerini isterken, Ýsrail tazminat ödenmesini teklif etmiþtir.

Su Sorunu: Ýsrail su kaynaklarýnýn %80'ini elinde tutmaktadýr. Filistin ise su sýkýntýsý çekmektedir. Filistin suyun yarý yarýya paylaþýlmasýný talep etmiþtir.

Golan Tepeleri: 1967 öncesi Suriye'ye ait olan tepeler hem coðrafi olarak stratejik olmasý nedeniyle hem de su kaynaklarý barýndýrmasý nedeniyle önemlidir. 170.000 Ýsrailli yerleþimci bulunmaktadýr. Görüþmelerde Ýsrail'in iadesi söz konusu olmuþtur. 25 Temmuz'da sona eren Camp David Zirvesi'nin sonunda, gelecekteki görüþmelere rehberlik edecek, mutabýk kalýnmýþ ilkeleri tanýmlayan bir Üçlü Bildiri düzenlenmiþtir. Gizli görüþmeler 31 Temmuz-28 Eylül tarihleri arasýnda Sa'ib Erakat ve Gilad Sher arasýnda sürmüþtür.

26 Mart'ta da Clinton, Esad ile Cenevre'de bir araya gelmiþ ama çok sürmeden sonuçsuz bir þekilde sona ermiþtir. Ýsrail-Suriye barýþ görüþmeleri çok uzun zaman sonra, Mayýs 2008'de Türkiye'nin arabuluculuðunda tekrar baþlayacaktýr.

Ýsrail-Lübnan iliþkilerinin, Lübnan'daki gerilla gruplarýnýn Ýsrail sýnýrýna saldýrýlarý nedeniyle sorunlu olduðu görülür. Daha önce sözü edilen, Ýsrail'in Nisan 1996'daki Gazap Üzümleri Operasyonu çatýþmanýn uç noktasý olarak nitelendirilebilir. Nisan 1998'de Ýsrail, BM Güvenlik Konseyi'nin Lübnan'ýn Ýsrail Savunma Gücü kontrolü altýndaki Güney Lübnan'ýn yeniden yapýlandýrmaya baþlamasýna iliþkin kararý kabul etmiþ, 24 Mayýs 2000'de Ýsrail son birliðini de geri çekerek Güney Lübnan'daki 22 yýllýk iþgalini tamamen sona erdirmiþtir.