11 Ocak; Putin, Aliyev ve Paþinyan görüþmesi perde arkasýndaki esas gaye ile dikkat çekmekte.
Bu görüþme sonucunda dikkatler sonuç beyannamesi ve imzalanan belgeye yöneldi.
Görüþmenin her aþamasýný sizin için gözden geçirmeye, birazda cýmbýzla kulislerden bilgi edinmeye gayret ettim.
Baktým ki, koca koca akademisyenler ve tecrübeli gazeteciler, görüþmenin esas gayesinden ve sonuç için varýlan noktadan daha ziyade, Moskova görüþmesinde paylaþýlan video görüntüye ve liderlerin masa etrafýndaki oturma boyutunda kalmýþlar.
Bu fotoðrafa da deðineceðim ama þimdilik esas meseleye dikkatleri çekmek istiyorum.
Ermenistan Baþbakaný Paþinyan, Moskova görüþmesi öncesi iki beyanat verdi. Israrla diyor ki, “eðer Moskova görüþmesinde iki husus; birincisi Ermeni esirleri meselesi ve ikincisi Karabað’ýn statüsü konusu, görüþülecek maddelerden biri olmazsa, bu görüþme sonucundaki hiç bir belgeye imza atmayacaðým.”
Peki, Azerbaycan Cumhurbaþkaný Ýlham Aliyev ne diyordu. Baþýndan itibaren, statü konusunun gündemde olmadýðýný ve hiç bir zaman gündeme gelmeyeceðini, ýsrarla her fýrsatta dile getirdi.
Ayrýca Ermeni tarafýnýn ýsrarla esirlerden bahsetmesi konusunu da eklemek isterim. 10 Kasým’da ateþkesle birlikte imzalanan anlaþma metinlerinde, esirlerin ve cenazelerin teslimi meselesi yer almakta. Peki Ermeni tarafýnýn bahsettiði esir, hangi esirlerdir ve Azerbaycan tarafý imzaladýðý anlaþmaya göre esirleri vermesi gerektiði halde, esirleri mi vermiyor?
10 Kasým anlaþmasý sonrasý Aralýk ayýnda Ermeni tarafý yeniden hazýrlanmýþ ve tamamý Ermenistan’dan gelmiþ diversiyon grupla, Karabað’da terör eylemi yaptý ve Hadrut üzerinden yeniden saldýrýya geçti. Rus Barýþ Gücü olmasýna raðmen, bu eylemin baþ vermesi, beraberinde Rus Barýþ Gücünün de görevinin suistimal edildiði kanaatini, haklý olarak devreye soktu.
Bu diversiyon grup üyeleri, isim isim Azerbaycan istihbarat servisi tarafýndan tespit edildi. Ýstihbarat Servis Baþkanýnýn çatýþma yerine, gece saatlerinde ziyareti gerçekleþtirildi. Azerbaycan Ordusunun özel timi, saldýrýya misli ile cevap veriyor ve resmi rakamlara göre 62 kiþilik Ermenistan’dan gönderilmiþ özel yetiþtirilmiþ terör grubu, Azerbaycan istihbarat servisi ve Azerbaycan Ordusunun operasyonu ile ele geçiriliyor. Rus Barýþ Gücü komutanlýðý bu 62 teröristin Ermenistan’a geri verilmesini istiyor. Azerbaycan tarafýnýn ve istihbarat servisi baþkanýnýn direniþi sonucu, ateþkes belgesi imzalandýktan sonra eyleme geçenlerin, terörist olarak Bakü’ye getirilmesi temin ediliyor. Bundan sonraki süreçte Azerbaycan kanunlarýnca yargýlanmasýna karar veriyor, Azerbaycan. Ýþte Paþinyan’ýn ölümüne geri istediði ve “esir” dediði tutuklular, 10 Kasým’da imzalanmýþ belgeden sonraki diversiyon grup üyeleridir ve Azerbaycan Baþkaný Ýlham Aliyev bu þartý kabul etmiyor. Paþinyan’ýn 62 terörist için “þeytanla bile anlaþmaya giderim” dediði cümlenin arkasýnda yatan hikayede budur!
Aliyev, masaya otururken hiçbir þart ilan etmedi, lakin perde arkasýnda Ermeni liderin talepleri olan maddelerin hiç birinin yeni belgeye eklenmemesi için mücadele veriyordu ve sonuç ortada.
Paþinyan, “iki husus yani esirler ve Karabað’ýn statüsü meselesi belgeye eklenmezse imza atmayacaðým” demiþti. Lakin görüldüðü gibi ne esirler, ne de statü konusu belgede yer almadý ve Paþinyan da bu belgeye imza attý!
Belgenin en önemli maddesi, Nahçivan üzerinden demiryolu kanalýnýn açýlmasýdýr. Burada Azerbaycan’ýn muvaffak olduðu maddelerin baþýnda gelen detay budur. Ekonomik olarak bölgenin geleceði için ekonomik kanallarýn çalýþmasý hayati anlam taþýmaktadýr. Tarihte ilk defa Ruslar Kafkasya’yý savaþtýklarý Türklerle paylaþma yolunu seçti. “Türkiye neden o görüþmede görüntü olarak yoktur” sorusunu çok duydum. Peki soruya soru ile cevap vereyim “100 yýldýr sözde soykýrým yalaný üreten Ermenistan için böyle bir þans verilirse, Fransa’nýn ve Rusya’ya çember oluþturmak isteyen Amerika’nýn sürece direk müdahil olma þansýný vermiþ olmuyor muyuz? Peki” statü konusunda Ermeni lideri terörize eden Macron için yeni fýrsat vermek, bölgenin geleceðini nasýl etkiler” sorusunu hiç düþündünüz mü?
Sorulardan biri de “Hankendi’ne neden girmedi Azerbaycan askeri? Çünkü orada Ermeni ahali yaþýyor ve bu durumda, haklý olduðun halde haksýz duruma düþüyorsun. Çünkü bu defa kendine “soykýrým yapýyor” iftirasý üzerinden baský yapma þansý veriyorsun. Koca koca akademisyenlerin o görüþmede Türkiye’nin olmamasýna yaptýklarý yorumlara gelince. Türkiye sürecin tam orta damarýnda deðilse, Putin neden görüþme sonrasý Minsk Grubu Eþ Baþkaný olmayan Türkiye’nin Cumhurbaþkaný Erdoðan’ý arýyor ve detaylý fikir alýþveriþinde bulunuyor! Soru içinden size nice sorular çýkarýrým da, köþemde fazla yer yoktur, ondan parça parça bilgilendirme yorumlarla yetineceðim. Diyeceðim o ki; bakmamýz gereken yer, büyük tablodur. Küçük detaylarda boðulmak yararýmýza deðildir.
