Osmanlý Ýmparatorluðu'nun tarih sahnesine veda ettiði dönemde, Birinci Dünya Savaþýna devleti sürükleyen hükümet üyeleri, komutanlar, valiler, fikir adamlarý ve her alanda görev almýþ kiþiler yargýç karþýsýna çýkarýlmadan, apar topar Malta Adasýna sürülür. Damat Ferit Paþa Hükümetlerinin ýsrarlý taleplerini öne süren Ýngilizlerin asýl amacý, uluýsal bir kalkýþmayý sürdürebilecek kiþileri kilit altýnda tutmaktýr. Dahasý topluma korku salmak, herhangi bir baþ kaldýrýya engel olmaktýr.
Teþkilat- ý Mahsusa Reisi Kuþçubaþý Eþref Bey, adaya ilk sürülenlerin arasýndaydý. Hayber Savaþýnda aðýr yaralý olarak ele geçmiþ, ardýndan da adaya gön derilmiþti. Eþref Beyin notlarýndan derlenen "Siyasi Mahkumlar Adasý Malta" adlý eserde bu sürgün dönemi bütün ayrýntýlarýyla anlatýlýr.
Yazar, þair Süleyman Nazif, Ýngiliz'in Ýstanbul iþgalini "Kara Bir Gün" baþlýklý yazýsýnda anlatan Nazif, bu yazýsýndan dolayý Malta'ya sürülmüþtü. Döndükten sonra adadaki yaþantýsýndan söz edermiþ sýk sýk:
"Malta'da mahkumlara sýk sýk et konservesi verirlermiþ. Ebüzziya zade Velid Bey, Süleyman Nazif'e sormuþ:
"Üstad...bunlar acaba ne etidir?
"Süleyman Nazif gülmüþ:
"Ýnsan eti deðildir. Çünkü insan etini sadece Ýngilizler yer!"
Malta'da bir falçý kadýndan söz ederler sýkça:
"Ayakkabýsýnýn altýna kimin adýný yazsa bir hafta içinde baþýna mutlaka bir felaket gelir" demiþler. Süleyman Nazif hemen bir kaðýt almýþ; üstüne de "Ýngiliz Devleti" yazmýþ:
"Verin þunu falcý kadýna da ayakkabýsýnýn altýna zamkla yapýþtýrsýn. Bakarsýnýz eðrisi doðrusuna denk gelir de Ýngiliz'den kurtuluruz!"
Evet! Ýngiliz'den kurtulmak! Yýllar boyu Ýngiltere bütün dünyayý sömürmüþ, Afrika, Asya ve Avustralya kýtasýnda yaþayan milyonlarca insaný köle olarak kullanmýþ, çýkardýðý savaþlarda cepheye sürmüþ. Kralý kraliçesi, Lordu Ladysiyle kendi kafasýna göre oluþturduðu soylu bir sýnýfý,bütün gariban milletlerin boynuna, engerekli yýlanlar gibi dolamýþ, soluðunu kesmiþti. Son üç yüz yýla bakýldýðýnda yoksulun daha da yoksullaþtýðý, varlýklýnýnsa malýna mal mülküne mülk kattýðý bir dünya görürüz. Bu adaletsizliðin. bu sömürü düzeninin nedeniyse Ýngiltere'dir sadece.Malta Adasýnda da Osmanlý'nýn son dönem devlet adamlarýna, komutanlarýna, yazarýna çizerine kan kusturan da baþkasý deðildir elbet!
