Hiç kuþkusuz Ermenistan halký geçmiþe deðil geleceðine oy vererek Paþinyan'ýn kazanmasýný saðladý. Ýlginç deðil mi Karabað'da kaybeden siyasi figür yeniden seçimleri kazanýyor.
Nedenlerini Ermenistan sosyolojisini irdeleyerek anlamamýz mümkündür. Ama yalýn gözle bakýldýðýnda net gözüken tek þey var.
Ermeni halký Paþinyan'ýn karþýsýna çýkarýlan Taþnak zihniyetine Rusya frekanslý siyasete eli kanlý Koçaryan söylemine hayýr dedi.
Ermenistan'ýn ekonomik olarak çöküþle yüz yüze kalmasý vatandaþlarýnýn çoðunun ülkeyi terk etmesi Koçaryan Sarkisyan iktidarlarýnýn yolsuzluða bulaþmasý hepsinin bu sonuçlara etkisi oldu.
Paþinyan'ýn siyasi hayatýna bakýldýðýnda milletvekili döneminde dahil Karabað'ýn Azerbaycan topraklarý olduðuna atýfta bulunduðu birçok söylemine denk gelebiliriz.
Rusya faktörü. Ermenistan içindeki Rusya faktörü giderek zayýfladýðý açýktýr. Rusya'nýn bunca müdahalelerine raðmen Batý söyleminin giderek fazlalaþtýðý bir Ermenistan var karþýmýzda. Irkçý tezlerin kabul görmesine raðmen karýn doyuramadýðý bir realitede Paþinyan'ýn orta vade için en uygun lider olarak görülmesi Ermeni halkýnýn önceliklerinin deðiþtiðine iþaret etmekte.
Þuþa beyannamesi ve barýndýrdýðý müddealar dolaylý mesajlar sadece Ermenistan'a verilmese bile seçimlerin sonucunda bu beyannamenin rüzgarý olmasý da bir gerçekliktir.
Evet kýsa görülen bu parantezde Rusya kaybetti. Tamamen yok olmasýný beklemek abes olabilir. Çünkü Ermenistan içindeki katmanlarda Rusya vazgeçilmez unsur olarak karþýmýzda.
Lakin gelinen manzara Türkiye'nin söylemlerinin kabul gördüðü yeni jeopolitik durumun söz konusu olduðunu da bize izah etmektedir.
Karþýsýna bu kadar net Rusya dostu söylemlerle yolsuzluk ve ýrkçý kafa yapýsý çýkarmakla Moskova ciddi hata yaptýðýnýn muhasebesini yapacaktýr hiç kuþkusuz .
Lakin bu tablo kalýcý barýþýn temelleri için önemli tablodur. Ermenistan toplumunda derinden derine idrak edilen ama toplumsal baský yüzünden öne çýkarýlmayan gerçeklerin söylenmesi için start verildi. Paþinyan bu anlamda savaþý kaybeden ama ekonomik kalkýnma sözüne sadýk kalýrsa kazanan siyasetçi olarak ilke imza atmýþ olacaktýr.
Ermenistan'da þimdilik ABD, Fransa kazandý. Bu Rusya'nýn adýmlarýný etkileyecektir. Türkiye-Azerbaycan Hattý bakýmýndan olumlu yansýmalara þahit olacaðýz.
Paþinyan'a darbe giriþimine Türkiye'nin zamanýnda reaksiyonu da bu sonucun bir parçasý olarak okunacak ileride. Ermenistan toplumu düþmanlýk duygularýna raðmen Türkiye'nin tutumuna hep kulak vermiþtir. Düþmanca besletilmelerine raðmen Paþinyan süreci yeni aklý selim tutumun mümkün olacaðýna umudu çoðalacaktýr. Pasinyan eðer bu sonucu doðru okur ve toplumsal baský ile siyasi refleksler vermekten kaçýnýrsa bölgesel geliþmelerin parçasý olur ve daha uzun vadeli kazanýmlarýn odak noktasýna dönüþebilecektir.
Tabii ki bu o kadar kolay olmayacak. Ermenistan toplumunun ezberlerden kurtulmasý zor ve meþakkatli yol ister. Buna uzun vadede nail olurlar mý onu bilemiyorum. Ama kalkýnmanýn refahýn meyvelerini gördükçe deðiþimin kapýlarýnýn açýlacaðý normal durumlarda mümkündür. Ermenistan kendisini Batý'nýn veya Rusya'nýn çýkarlarýnýn odak noktasý diasporasýnýn kuklasý olmak yerine kendi kararlarýný kendi çýkarlarýna göre verebilecek konuma eriþebilecek mi sorusuna cevabý bulduðunda çoðu sorununu çözmüþ olacaktýr
