Rus Barýþ Gücü, Azerbaycan topraklarýnda iþgalden kurtarýlan özellikle Laçin koridorunda, kontrole baþladýðý günden itibaren Azerbaycan’da konuyla alakalý tedirginlik her fýrsatta artmakta.
Tabii ki bunun haklý sebepleri de vardýr. Mesela Barýþ Gücü temsilcileri olan Rus Ordusu mensuplarý, Hankendi’ndeki Ermeni güçlerinin iþgalci temsilcileri ile olaðanüstü iyi iliþkilerini açýktan gösterecek kadar pervasýz tavýrlar sergilemekte. Bir taraftan Barýþ Gücünün direk misyonu ortada ve kendi görev sýnýrlarýný aþmalarý, Azerbaycan Baþkaný Ýlham Aliyev’in de sert cümlelerle dile getirmesine neden oldu.
Ermeni terörist gruplarýnýn halen Azerbaycan’ýn iþgalden azat ettiði bazý kent ve köylerde provokatif eylemlere baþvurmasý, pusu kurarak Azerbaycan Ordusuna karþý terör saldýrýlarý uygulamasý savaþýn kaðýt üzerinde bitmesine raðmen halen muharebelerin devam ettiðine dair fikir oluþturmakta. Ve böyle durumda “Rus Barýþ Gücü, eðer kendi görevini yerine getiremeyecekse neden geldi” sorusu çok sorulmakta.
Tabii ki bu görünen tabloda Azerbaycan tarafý ve kamuoyu, durmadan “nerede Türkiye” sorusunu sýk sýk sormaya baþladý. Çünkü Azerbaycanlýlar için makul görüntü, en az Rus Barýþ Gücü terkibindeki sayý kadar Türk askerinin görünür olmasý durumudur. Yani insanlar Türk askerini her ortamda görmek ve fiili aðýrlýðýný hissetmek istiyor. Moskova, Azerbaycan’daki bu eðilimden ziyadesiyle haberdardýr. Dolayýsý ile Türkiye hem masada, hem sahada vardýr ve görünür kadar görünmez boyutunu da dikkate alarak, okuma yapmamýz gerekmektedir. Düþünebilir misiniz, baþka hangi ordu için “gitme, kal” denilmiþ... Hangi Devlet için “onsuz olmaz” denilmiþ. “Masada Türkiye yoksa, masa yok” demektir, anlamýný taþýyan yaklaþýmlar, Türkiye dýþýnda kimin için yazýldý, kime söylendi. Ýþte yabana atýlmamasý gereken durumdur bu. Bedel ödeyecek boyutu gösteren tek devlettir, Türkiye. O sebepten önünü kesme peþinde olanlar bile, bükemediði bileði öpmek zorunda kalacaktýr.
Rus Barýþ Gücü konusuna devam edelim. Rus askerlerinin anlattýðým boyuttaki tavýrlarý, süreci olumsuz etkilediði gibi hem de Ermeni çetelerine rövanþ cesareti vermekte.
Tabii ki Ermenistan’ýn þimdiki durumu, devletçilik temellerinin neredeyse ortadan kalkmasý tablosu, yeniden savaþ ortamýndan çökeceði kanaatini zaten oluþturmakta. Lakin anlaþýlan Ermenistan içindeki siyasi güçler arasýnda karþý durma, Karabað üzerinden halen devam etmekte ve Rusya bu durumu bir an önce dönüþtürme peþinde.
Karabað’ýn tamamýnda Azerbaycan Ordusunun ve Azerbaycan istihbarat servisinin operasyon gücünün etkisi her geçen gün net gözükmektedir. Azerbaycan Ordusundaki Rus eðiliminde olan isimlerin dýþlanmasý da, sürecin olumlu sonuçlanmasýna hizmet eden önemli amildir. Ve tabii ki güvenli istihbarat servislerinin milli, yerli profesyonellere teslim etmekle, Aliyev esaslý dönüþümün yolunu oluþturmuþ oldu.
Dolayýsý ile “sahaya hakim bir Azerbaycan” portresi söz konusudur. Lakin burada istenilen þey galiba nihai anlaþma belgesine imzanýn atýlmamasýdýr. Batý ile Rusya arasýndaki gerilim, bir boyutu da Kafkasya’daki hesaplaþmada ön plana çekilecektir.
Rusya içinde Putin’e raðmen absürt tekliflerle kulis oluþturma gayreti de söz konusudur. Mesela Karabað’daki Ermenilere “Rus pasaportu verilsin” gibi saçma teklifler de, bugünlerde Rusya’da kulislerde dolaþmakta.
Tabii ki bu durum Rusya için felaket olur. Ve tabii ki Putin o nedenle, böyle tekliflere kapýsýný kapatmýþ durumda. Ermenistan’daki siyasi durumu dönüþtürme peþinde olan Rusya, kendine yeni sorun deðil, mevcut sorunu çözme peþinde. Azerbaycan’la iliþkileri bozarak ise, bu mevcut sorunu çözme durumu zordur ve mümkün deðil. Rusya, Türkiye’nin bölgeden varlýðýný Azerbaycan devlet aklý üzerindeki etkisini, her gün her masadaki tartýþmalarda görebilecek kadar akýllýdýr. Dolayýsý ile yeni süreç savaþý bitirmiþ gözükse de, halen masada itiþmelerin devam ettiðini bize izah etmekte. Demek ki þimdilik ilk raundu kazanmýþ olsak da, halen çekiþmelerle dolu süreç devam ediyor. Bu sebepten Azerbaycan toplumundaki birlik ruhu, bu sürecin tam kazanýlmasý için en önemli anahtardýr.
