Haftalardýr dile getirilen ama bazý uzmanlarýn ýsrarla Rusya'ya kefil olduðu, Biden'ýn ise ýsrarla "Rusya Donbas'a girecek" dediði Ukrayna-Rusya geriliminde süreç hýzla savaþ noktasýna geldi.
Putin dün gece bir saati bulan canlý yayýnda yaptýðý ulusa sesleniþ konuþmasýnda Ukrayna'nýn "Donbas bölgesinin tarihsel olarak Rusya'nýn bir parçasý" olduðunu, söyleyerek Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyetleri'ni tanýma kararýný onayladýðýný duyurdu. Kremlin Rus ordusunu harekat emrini verdi.
Bu duyuru Rusya'nýn Donetsk ve Luhansk'ý iþgal edeceðinin ilaný ayný zamanda.
Halihazýrda Rusya'nýn Ukrayna'yý kuzey, doðu ve güneyden kuþattýðý, Ukrayna sýnýrýnda 190 bin Rus askerinin olduðu, bunun Ukrayna ordusunun iki katýna tekabül ettiði söyleniyor.
Sýcak çatýþma baþlamadan önlenebilir mi, dünya buna odaklandý.
Putin'in hamlesinin ardýndan uluslararasý gündem bir anda allak bullak oldu, uzun bir geceydi yaþanan.
Uzlaþma için aktif rol alan Türkiye, Rusya'nýn kararýný tanýmadýðýný ifade etti, kýnadý.
NATO, AB, Avrupa ülkeleri, Amerika Putin'in kararýný kýnadý. Rusya'nýn adýmý uluslararasý hukukun ihlali olarak tanýmlandý.
Liderler arasýnda telefon görüþmeleri yapýldý. Peþ peþe yaptýrým kararlarý çýktý.
Ukrayna ise -sanki Rusya'nýn veto hakký yokmuþçasýna- BM Güvenlik Konseyini acil toplantýya çaðýrdý.
Tepkilerin, yaptýrýmlarýn devamý gelecektir.
Lakin bu adýmlarýn Rusya'nýn indinde bir anlamý yok.
Rusya çünkü NATO'nun batý sýnýrýna asker yýðdýðýný, ülkesinin tehdit altýnda olduðunu savunuyor.
Gerilimi düþürmek için araya giren her aktöre de "askeri gerilimi azaltmak istiyorsanýz önce NATO'nun doðuya doðru geniþlemeyi durdurun" dedi. NATO ve ABD'den garanti istedi.
SSCB'nin çökerek çekildiði coðrafyalarýn NATO topraðý olmasýný istemiyor Rusya. NATO'nun hatta -doðu- Almanya sýnýrýna kadar geri çekilmesini savunuyor.
Yaþananlarýn arka planýnda bir yönüyle NATO rahatsýzlýðý olsa da bir yönüyle Rusya'nýn SSCB formuna kavuþma arzusu var.
Teyakkuzda Rusya. "Grand strateji" yürüyor.
Yani fýrsat kolluyor. Batý blokunun daðýnýk olmasý, lidersiz kalmasý ve AB'nin gevþek dokusu Putin'in iþini çok kolaylaþtýrýyor.
Sergilediði asabiyet yeni de deðil üstelik.
2008'de beþ gün süren Gürcistan-Rusya savaþý Güney Osetya'nýn baðýmsýzlýðýyla sonuçlanmýþtý hatýrlayýn. Rusya'nýn kazaným hanesine yazýldý.
Batý bloðunun sessiz, etkisiz kalmasý Rusya'yý cesaretlendirdi. Ve 2013'te Ukrayna'ya baðlý Kýrým yarýmadasýný ilhak ediverdi Rusya.
Ýtirazlar, kýnamalar, yaptýrýmlar geldi gelmesine de Kýrým sonuçta Rusya'da kaldý.
Ardýndan ABD'nin her yerde býraktýðý boþluðu doldurdu Rusya. Suriye iç savaþýnda Beyaz Saray'ýn çeliþik siyaseti Kremlin'e yaradý. Bu sayede Suriye'de nükleer güce sahip savaþ gemileri de dahil olmak üzere 11 savaþ gemisi bulundurma hakkýyla Hmeymim Hava Üssü ve Tartus Limanýný da aldý. Sýcak denizlere inmeyi baþardý yani.
Belarus'ta da askeri gücü var Rusya'nýn.
Batý ile Rusya arasýnda hep bir paylaþým savaþýnýn sahasý haline gelen Ukrayna topraklarý ne yazýk ki bir kez daha çiðnenmenin eþiðinde. Limanlarýyla, geniþ verimli topraklarýyla, madenleriyle Rusya'nýn vazgeçemediði bir coðrafya burasý. Putin'in "tarihi" anlatýlara sýk baþvurmasý bundan.
Durdurulabilir mi, göreceðiz.
Ama þu bir gerçek ki Karadeniz'in karþý kýyýsýna yayýlýyor Rusya.
Ukrayna'dan koparmakta olduðu yeni parçalarla hem NATO karþýsýna tampon bölge kuracak hem Karadeniz'de hakimiyetini artýracak hem de eski SSCB ülkeleri üzerine korku salacak Rusya.
Bu durum jeopolitik açýdan Türkiye'yi de doðrudan etkiler. Rusya'nýn geniþlemesi bir manada Türkiye'nin çevrilmesi demek. Rusya'nýn Karadeniz'de söz hakkýnýn artmasý demek.
O yüzden Türkiye Rusya'yý durdurmak ister. Uluslararasý hukuk ve ülkelerin toprak bütünlüðüne saygý hususunda hassas ve aktif bir politika izliyor Cumhurbaþkaný Erdoðan.
Bir yandan da askeri güç baþta olmak üzere Türkiye'yi her alanda güçlendirmek için çalýþýyor. Dünyanýn siyasi haritasý deðiþirken siyaseten de güçlü kalmasý gerek Türkiye'nin. 2023 seçimleri o yüzden de çok önemli.
