Ukrayna'dan Gazze'ye

Yýllar önce S.Petersburg Üniversitesi'nde (eski adý Leningrad) bir toplantýya katýldýðýmda Rusya lideri Putin'in de mezun olduðu bu üniversiteyi ilk kez görme þansým oldu. O günkü rektör hem Putin'i hem de Medvedev'i mezun ettiklerini söylüyordu. Putin, hukuk tahsilinden sonra uzun yýllar KGB'de görev yaparak genç yaþta Yarbay rütbesiyle emekli olmuþtu. Petersburg Maden Üniversitesi'nde ise "Rusya'daki Madenlerin Kalkýnma Stratejisindeki Yeri" baþlýklý bir doktora tezi yazmýþtý.

Rusya'nýn Avrupa ile iliþkilerinde enerji kritik bir yere oturuyordu. Putin ve Doðu Almanyalý Angela Merkel enerji anlaþmalarý yaparken ABD'yi de biraz rahatsýz etmiþlerdi. 2011-2022 arasý Rusya'nýn gelirleri artarken Almanya'nýn hýzlý büyümesi ve yüksek cari fazla vermesi dikkat çekiciydi.

Almanya'nýn Rusya'dan doðalgaz ihtiyacýný karþýlamak üzere bir konsorsiyum kurulmuþtu. Rusya (Gazprom %51), Almanya, Fransa ve Hollanda enerji þirketleri milyarlarca dolarlýk bir yatýrým yapmýþlardý. Kuzey Akým 1 ve Kuzey Akým 2 boru hatlarý dünya ekonomisinde yükselen Almanya için çok önemliydi.

Wall Street Journal'da bu hafta sonu yayýnlanan bir haber Ukrayna-Rusya savaþýna dair önemli bir tartýþmayý yeniden gündeme taþýdý. Ukraynalý Albay Chernivsky'nin Kuzey Akým boru hattýna düzenlenen sabotajýn koordinatörü olduðu iddia edildi.

Ukraynalý Albay'ýn sabotajla suçlanmasý hem ABD medyasýnda hem de Almanya basýnýnda gündem oldu. Der Spiegel haberi verirken sabotajýn koordinatörü olduðu iddia edilen Albay'a da mikrofon uzatýyordu.

Boru hatlarý savaþýn en hassas noktasýndaydý. Rusya-Ukrayna-Avrupa hatlarý (Brotherhood ve Union) riskliydi. Ukrayna'daki hareketlilik Putin'in yeni hatta ilgisini artýrmýþtý. Kuzey Akým 2 hattýnýn devreye girmesi için ortaklar var güçleriyle çalýþtýlar ancak bu hattý açamadýlar. Çünkü Almanya'da kurulan koalisyon kabinesi vanayý bir türlü açamamýþtý. Ardýndan savaþ baþladý...

Bugünlerde Almanya'nýn çýkarlarýný düþünen Almanlar bu soruyu soruyor. Boru hatlarý niçin patlatýldý ve niçin yüksek maliyetle doðalgaz temin ediliyor? Bu soruya Berlin'de cevap verecek bir hükümet yok ancak Ukrayna'ya silah ve mali yardým yapmak için çýrpýnan bir dizi koalisyon ortaðý var.

Ukrayna-Rusya savaþýnýn arka planýnda kültürel çatýþmalar olduðu yazýldý çizildi. Baðýmsýzlýk sonrasý Ukrayna'da kýbleyi Batý'ya çeviren bir kitle ortaya çýkmýþtý. Rusya'dan uzaklaþmak için Ortodoks-Katolik farklýlýðý, Rusça-Ukraynaca farklýlýðý öne çýkarýldý. Uzun yýllar bu iki baþlýk Ukrayna hükümetlerinin kimlik inþasýnda etkili oldu. Rusya ve Ukrayna arasýnda sorunlar vardý elbet. Rusya eski alýþkanlýkla arka bahçesi görüyordu Ukrayna'yý. Ukraynalý aydýnlar ise rotayý Batý'ya çoktan çevirmiþlerdi. Ancak olup bitenlerin arkasýndaki asýl mesele enerji savaþýydý.

Gazze'de bugünlerde yaþanan sivillere dönük katliamý teolojik planda okuyanlar olacak elbette ancak orada da küresel enerji rekabetinin ve ticaret savaþlarýnýn etkisini görüyoruz. Gazze doðalgaz sahasý ve G20'de ilan edilen Mumbai-Dubai-Hayfa-Pire koridoru bu meselenin tam göbeðinde.