Yahudiler ilk kez Persler tarafýndan Ýsa'dan önce 7. asýrda Babil'e sürgün edildiler.
Hristiyanlaþan Roma Ýmparatorluðu Ýsa'ya inanmadýklarý için onlarý cezalandýrdý.
1290'da Ýngilizler, 1396'da Fransýzlar, 1492'de Ýspanyollar Yahudileri ülkelerinden kovmaya baþladýlar.
Yakýn tarihin en travmatik hadisesi Hitler Almanyasýnýn yaptýðý soykýrým ise 20. yüzyýlýn utanç vesikasýydý.
Modern zamanlar insanlýða hafýzanýn önemini dikte etti. Holokost müzeleri, sinema filmleri, romanlar Avrupa'nýn ortasýndaki soykýrýmý hatýrlatýyordu.
Nesilden nesile aktarýlan hikayeler kolektif travmaya döndü.
Holokost eski Yunan'da "tamamen yakýlarak tanrýlara kurban edilen hayvan" sözcüðünden geliyordu.
Greko-Latin temeller üzerine inþa edilen modern-Hristiyan Avrupa'da yaþanan Holokost sonrasý dünyanýn çeþitli yerlerinden travmalý bireyler yeni kurulan Ýsrail'de bir araya geldi.
1948 sonrasý Ýsrail'de toplanan, dilleri ve kültürleri farklý Yahudilerin ulusal inþasý için yaþanan travmalar diri tutuldu. Kolektif kimliði inþa ederken 'Holokost' sistemin merkezine oturtuldu böylece kolektif travmalý bir topluma dönüþtü.
Ýsrail'de her çocuk Holokost'un tarihini biliyor ve verilen kayýplarý müzelerde, parklarda, meydanlarda hatýrlatan izlerle karþýlaþýyor.
Sürgünlerin ve Holokost'un yarattýðý "kolektif travma"nýn artýk Filistinlilere yaþatýlan acýyý da görmesi gerekiyor.
Çünkü Filistin halkýna kendi yaþadýklarý acýyý yaþattýklarýný kabul etmek zorundalar.
Ýsrail halkýnýn Tel Aviv'deki mevcut siyasete dur demesi ve Filistinlilere huzur verecek bir adým atmasý þart.
Yahudiler asýrlar boyunca hiçbir dönemde Müslümanlardan zulüm görmemiþti. Bugün bilhassa Müslüman Türkler'den Osmanlý ve Cumhuriyet döneminde gördükleri yardýmlarý hatýrlamalarý gerekiyor.
Ýsrail halkýnýn sokaða çýkma zamaný. Netanyahu hükümetinin sivillere dönük hamlesi bölgeyi ateþe sürükleyecek ve birçok küresel aktör Orta Doðu'yu kana bulayacak.
Hristiyan Batý dünyasýnýn yangýna körükle gittiðini görüyoruz. Batý'nýn koskoca gemilerinin Holokost'u unutturmak ve Müslüman sivillerin katliamýna odun taþýmak için geldiklerini söylersek abartmayýz.
Milyonlarca Filistinlinin 75 yýldýr yurdundan uzakta yaþadýðý yevm-i nekbe tekrar etmemeli.
Gazzelileri sürgün ederek onlarý da ayný kolektif travmaya sokmak Ýsraillilere asla huzur vermeyecek. Þiddet döngüsünü kýrmak, toplumsallaþan paranoyadan kurtulmak zorunda Ýsrailli sýradan yurttaþ.
Ýsrailliler bir gün kolektif travmadan uyandýðýnda, ülkesindeki kirli siyasete mutlaka dur diyecek ve Türkiye'ye kulak verecek. Bu coðrafyada adaleti tesis eden Türklerin çözümü vakti gelince mutlaka kabul edilecek.
