9 Mayýs, 77 yýl, "Sovyetler Birliðinin", sonrasýnda ise "Rusya federasyonunun", önem verdiði tarihi bir gündür. Sovyetler Birliðinin (Rusya'nýn), faþizm üzerindeki zafer günü çöküþü sonrasý; uzun yýllar tartýþma konusu oldu. Eski Sovyet Cumhuriyetlerinin çoðunda, tatil günü olmaktan çýktý. Ýsim deðiþtirmesi bile söz konusu oldu. Bu konu ciddi tartýþmalara sebep oldu. Bu zaferin simgesi haline gelen Stalin'e duyulan hem sevgi, hem de nefret; zafer gününün de üzerine kendince "gölge" salmýþ oldu. Tabi Batý ittifaký için de, bu günün sýradanlaþmasý, ideolojik içerikten çýkarýlmasý istenmekteydi. Yeltsin döneminde Rusya içerisindeki liberal yapý, bu isteðe bir nevi ulaþmýþ oldu. Putin yönetime geldikten sonra, bir çok konularda olduðu gibi; bu tarihi güne de bakýþ açýsýný deðiþtirdi. Yeniden milli kimlik inþasý konusu için, birleþtirici günlerden biri olarak 9 Mayýs günü; yeniden en fazla "önem" verilen Rusya günü oldu.
Peki, Putin neden bu tarihi güne önem veriyor?
Evet 9 Mayýs 1945 tarihi, sýradan bir tarih deðildir. Bu gün, dünyanýn yeniden þekillenmesi, haritalarýn deðiþtirilmesi ve küresel güçlerin kimliðinin tanýmý söz konusu oldu.
Meydana yeni küresel aktörler çýktý. Almanya küçüldü ve bölgesel aktör olarak ABD-Ýngiltere gölgesine geçti. Sovyetler Birliði (Rusya), topraklarýný Doðu Avrupa üzerinde geniþletti.
Ýngiltere bayraðýný ABD'ye verdi. Meydana Ýsrail devletinin kuruluþu çýktý. ABD küresel aktör ve NATO patronu olarak meydan suladý. Yeni finans sistemi ve sýnýrlar arasýna, kesin set çekildi.
Sovyetler Birliði, kendi sistemini ve ideolojisini pekiþtirdi. Stalin'in ölümüyle birlikte, daha yeni liberal yapý devreye girdi.
Yönetime Ukrayna kökenli Krussov geldi. Kýrým Rusya federasyonundan alýnýp, Ukrayna'ya hediye edildi. Stalin o kadar zalimlikler yaptý ki; aleyhinde oluþturulan tüm propaganda, haklý olarak yer buldu. Buna raðmen, sevenleri hakkýnda hayranlýkla konuþan "halkta" söz konusu idi. Stalin zalimliðinin yanýnda devlet malýna el uzatmamasý, üzerindeki tek ceketi ve postal dýþýnda bir þeyinin olmamasý, kendi oðlunu esirlikten kurtarmak için; Alman generali ile takas yapmamasý da; hakkýndaki efsanevi hikayelerin oluþmasýna sebep oldu. Dolayýsýyla Stalin'in hem sevenleri hem de ölümüne nefret edenleri oldu.
Putin iktidar olduktan sonra, Stalin'in devleti koruma refleksi ve söylemleri yeniden "siyasi" ve "sosyolojik" anlamda konu edildi. Rusya faþizm üzerindeki zaferi kimseye vermek istemedi. Kendi "kozu" olarak yeniden kullanmaya baþladý. Putin ile birlikte yýllardýr 9 Mayýs, eski Sovyet döneminde olduðu gibi, "Zafer Bayramý" olarak Rusya'nýn hayatýnda vazgeçilmez bir gün oldu.
Bu günün önemi, yeni nesillere "vatanseverlik" ve "devletçilik" anlayýþý için kullanýlan gün olarak karþýmýza çýktý. Putin için bu gün, Batý ittifakýna zinde tutulan ideolojik mesaj günüdür. Bu gün Rusya için, halklarýn ve eski Sovyet Cumhuriyetleri ile arasýnda "ortak gün" olarak deðerlendirilmektedir.
Putin her defasýnda, özellikle Avrupa'ya hatýrlatma yapar ve hep "Rusya olmasaydý siz yoktunuz!" cümlesini kullanýr. Ýdeolojik içerik taþýyan bu gün, eski Sovyet coðrafyasý için; yaþlý nesillere özellikle nostaljik alt yapýyý hatýrlatýr.
Putin bu güne, hem "þahsi" hem de "ailevi" hafýza açýsýndan da bakar. Dedesi, babasý, annesi ile alakalý konuþurken; 2. Dünya savaþý üzerinde duygulanýr ve bu reaksiyon ile kendi halkýný da etkiler. Bu durum, yeni nesillere kendi dedeleri ve savaþtaki varlýklarý üzerinden, yeni duygusal retorik üretilmesine de kapý açar.
Rusya kendi içindeki liberal yapýsýyla birlikte; bugüne sýcak bakar ve kendini tarihi olarak yorumlar.
Putin bugünü, ideolojik konu etmeyi yeniden baþardý. Peki bu kalýcý olur mu ve Putin sonrasý devam eder mi?
Bu sorularýn cevabý, Rusya içerisindeki "hangi bakýþ açýsýnýn" kazanacaðýna baðlýdýr. Eðer Putin ve mensup olduðu bakýþ açýsý devam ederse, "emperyal arzularý" ve "küresel güç" olma hisleri diri kalýr. Aksi olursa, yeni söylem ve anlatýmlar ile karþý karþýya kalmýþ olur. Þimdilik bu konu, Rusya içerisindeki tüm etnik gruplarý birleþtiren konu ve zafer günüdür.
