Taliban; Rusya ve Çin üzerinden beyanlarýný takip ederken sempatik beyanlarýn art arda gelmesi dikkat çekiciydi.
Tabii bazýlarý "Taliban ABD'nin yeni senaryosudur." yorumlarýný yapmaktadýr. Lakin Çin ve Rusya hattýna bakýldýðýnda yeni iliþkiler aðýnýn oluþtuðunu görebiliyoruz. Çin ekonomik olarak destek sözü veriyor. Ýpekyolu, Çin'in olmazsa olmazlarýndandýr. Afganistan'a bu yolun esas ana merkezlerinden biri olarak bakmasý ise yeni iliþkiler formatýnýn belirlenmesini de saðlatmaktadýr. Rusya için ABD'nin yakýn çevresinden biri olan Afganistan'dan çekilmesi güzel bir geliþmedir.
Rusya, yýllardýr uyuþturucu trafiðinden rahatsýz. Rusya toplumu ciddi uyuþturucu sorunlarý ile karþý karþýyadýr. Orta Asya'daki durum da bundan farklý deðildir. Afganistan üzerinden bu tablo önü kesilemeyen bir tablodur. Þimdi Taliban Rusya'ya söz veriyor, "Bu kanallarý yapan ve yaptýranlarýn önünü kesecektik." diyor.
Rusya uzun yýllardýr bu yollarýn batýya yönelmesini saðlamaya çalýþtý. Çoðu zaman da gayretleri sonuç veriyordu.
Þimdi Orta Asya üzerinde mevcut olan etkisi, Afganistan'da siyaseten etkili hale geliþiyle birlikte daha da farklý bir boyuta taþýnacaðý açýktýr.
Afganistan'daki istikrar için Rusya ve Çin özellikle istekli çünkü birisi ekonomik olarak geleceðini düþünerek refah ve ekonomik istikrarý saðlamak isterken diðeri ise yaný baþýndaki özellikle terör kanallarýnýn kapanmasýný arzu ediyor. Lakin kendi inisiyatiflerinin de artmasý, gereken siyasi süreci pekiþtirmek için esas gayeleridir. Kuþkusuz Afganistan'da yaþanan son havalimaný patlamasý, bu sürecin o kadar da kolay olmayacaðýný ve halen saha kavgasýnýn ve büyük hesaplaþmanýn bitmediðini iþaret ediyor. Tabii bölgesel açýdan önemli lakin hesaplamalarýn bitmemesi istikrarýn saðlanmasýnýn kolay olmayacaðýný da bize gösteriyor. Alana hakimiyet saðlamak ve masada olmak ancak askeri ve ekonomik güçle mümkün. Hiç kuþkusuz bu coðrafyada iki temel sorunlarýný çözebilenler, yakýn ve orta vadenin aktörleri olacaktýr. Sahada olmak, fiili varlýk göstermek ve yeni siyasi aktörler ile anlaþabilmek giderek daha da önem arz edecektir.
