Ýhbar süresi iþçinin Ýþ Kanunu'ndan doðan önemli bir hakkýdýr.
Ýþ Kanunu'nun 17'nci maddesinde iþçinin kýdem sürelerine göre bildirim süresinin ne kadar olacaðý açýklanmaktadýr.
Bu kapsamda ihbar süreleri þu þekildedir:
* Ýþi 6 aydan az sürmüþ olan iþçi için 2 hafta,
* Ýþi 6 aydan 1,5 yýla kadar sürmüþ olan iþçi için 4 hafta,
* Ýþi 1,5 yýldan 3 yýla kadar sürmüþ olan iþçi için 6 hafta,
* Ýþi 3 yýldan fazla sürmüþ iþçi için 8 haftadýr.
4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 59/2 maddesinde "Ýþveren tarafýndan iþ sözleþmesinin feshedilmesi halinde 17'nci maddede belirtilen bildirim süresiyle, 27'nci madde gereðince iþçiye verilmesi zorunlu yeni iþ arama izinleri yýllýk ücretli izin süreleri ile iç içe giremez." hükmü yer almaktadýr.
Kanunun lafzýndan da anlaþýlabileceði gibi iþveren tarafýndan iþ sözleþmesi geçerli nedenle feshedildiðinde ihbar süresi ile yýllýk izin süresi iç içe geçememektedir.
Ancak fesih iradesinin iþçiden geldiði ve ihbar süresi kullanýlmasý gereken fesihlerde iþçinin iradesi ile ihbar süresi içerisinde yýllýk izin kullanýlmasý mümkündür.
Diðer yandan bu husus Yargýtay kararlarýnda da karþýlýk bulmaktadýr. Yargýtay'ýn "iþçi tarafýndan ihbar önelli fesih halinde bildirim öneli ile yýllýk izin süresinin iç içe girebileceði kabul edilmelidir." þeklinde kararlarý bulunmaktadýr (Yargýtay 9. H.D. 2015/1506 E., 2016/12390 K. – Yargýtay 22. H.D. 2017/9163 E., 2017/5545 K.).
Bu baðlamda, ihbar süresi ile yýllýk izin süresinin iç içe geçip geçemeyeceðini tespit etmek için öncelikle iþ sözleþmesinin kimin tarafýndan feshedildiðinin tespit edilmesi önemlidir. Diðer yandan iþ sözleþmesinin haklý nedenle deðil, geçerli nedenle feshedilmiþ olmasý gerekmektedir.
Ýþ sözleþmesi iþçi tarafýndan ihbar süresi de kullanýlmasý gerektiren þekilde feshedildiðinde ihbar süresi içerisinde yýllýk izin kullanýlmasý mümkün olacaktýr.
Örneðin, A iþyerinde 12.06.2022 tarihinde iþe giren bir iþçi, 13.06.2024 tarihinde istifa ettiðini ve 14 günlük bakiye yýllýk izin hakkýnýn olduðunu düþünelim. Bu iþçinin ihbar süresi 6 haftadýr. Yine iþçinin talebiyle 6 haftalýk süre içerisinde 14 günlük yýllýk izin hakkýný kullanmasýnýn önünde hiçbir engel bulunmamaktadýr.
Diðer bir örnekte, A iþyerinde 12.06.2022 tarihinde iþe giren bir iþçinin iþ sözleþmesi 13.06.2024 tarihinde iþveren tarafýndan geçerli nedenle feshedilmiþ olduðunu ve iþçinin 14 günlük bakiye yýllýk izin hakkýnýn olduðunu düþünelim. Bu iþçinin ihbar süresi 6 haftadýr. Bu durumda iþçinin 6 haftalýk ihbar süresi içerisinde 14 günlük yýllýk izin hakkýný kullanmasý mümkün deðildir.
Ýþverenlerin kanýt yükümlülüklerini yerine getirmeleri bakýmýndan ihbar süresi içerisinde yýllýk izin kullanmasý mümkün olan ve yýllýk izin kullanmak isteyen iþçilerden bu taleplerini yazýlý olarak almasý ve bu yazýyý iþçinin özlük dosyasýnda saklamasý uygun olacaktýr.
Ýlerleyen süreçte olasý bir uyuþmazlýkta iþverenin kanýt yükümlülüðünü yerine getirmesi açýsýndan sürecin yazýlý belge ile yürütülmesi önem arz etmektedir.
