İşverenlere getirilen bir takım yükümlülüklere uyulmasını sağlayabilmek için bazı müeyyideler, idari para cezaları getirilmiştir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında uygulanacak olan idari para cezaları, anılan Kanunun “Kurumca verilecek idari para cezaları” başlıklı 102 nci maddesinde SGK idari para cezaları,
- Belgelere bağlı yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında uygulanacak olan idari para cezaları,
- İşyeri defter, kayıt ve belgelerini ibraz etmeyenler ile işyeri kayıtları geçersiz olanlar hakkında uygulanacak olan idari para cezaları,
- Bildirim yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında uygulanacak olan idari para cezaları,
- SGK’nun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurlarına engel olanlar hakkında uygulanacak olan idari para cezaları,
Başlığı altında düzenlenmiştir. Görüleceği üzere, doğrudan sigortasız işçi çalıştırmaya yönelik bir para cezası yoktur. Sadece süresinde verilmemiş sigortalı işe giriş bildirgesi, aylık prim ve hizmet belgesi/Muhtasar prim hizmet beyannamesi, sigortalı işten ayrılış bildirgesi gibi kurumca belirlenen belgeleri vermemeye yönelik para cezaları uygulanmaktadır.
Sigortalı işe giriş bildirgesinin, istisnalar haricinde işe başlamasından en az bir gün önce https://uyg.sgk.gov.tr/SigortaliTescil/amp/loginldap linki üzerinden verilmesi gerekmektedir.
Buna göre sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmemesine ilişkin farklı durumlara göre farklı tutarlarda idari para cezası uygulanır.
İşverenlerce, öngörülen yasal süreler geçirildikten sonra kendiliğinden verilmiş olan sigortalı işe giriş bildirgelerine, her bir sigortalı için bir aylık asgari ücret tutarında,
Sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmediğinin, mahkeme kararından veya SGK Müfettiş ve Denetmenleri tarafından yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde (bahse konu bildirgelerin asıl veya ek nitelikte olduğu ve işverenlerce veya SGK tarafından re’sen düzenlendiği üzerinde durulmaksızın), her bir sigortalı başına aylık asgari ücretin iki katı tutarında,
Yukarıda belirtilen denetim elemanı, mahkeme kararı ya da kurumlardan alınan yazılardan sigortasız çalıştırıldığı tespit edilenler hariç olmak üzere, sigortalı işe giriş bildirgesi verilmediğinin SGK kayıtlarında yapılan incelemeler sonucunda tespit edilmesi durumunda her bir sigortalı için aylık asgari ücret tutarında,
İşyeri esas alınmak suretiyle sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmemesine ilişkin fiilin; mahkemenin karar tarihinden, SGK Müfettiş ve Denetmenlerinin tespit tarihinden, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının denetim elemanlarının rapor tarihinden, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi veya belgelerin Kuruma intikal tarihinden itibaren bir yıl içinde tekrarı halinde, bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında bu defa her bir sigortalı başına aylık asgari ücretin beş katı tutarında,
İdari para cezası uygulanacaktır.
Ancak, yasal verilme süresi geçtikten sonra sigortalı işe giriş bildirgesinin ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde uygulanan cezalara dörtte bir oranına karşılık gelen tutar üzerinden idari para cezası uygulanacaktır. Ayrıca idari para cezalarının, SGK’na itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde peşin ödenmesi halinde bu defa idari para cezasının dörtte üçü tahsil edilecektir.
