Çalýþma hayatýnda kadýnlarýn daha fazla yer bulabilmesi ve ayný zamanda da doðum nedeniyle iþ yaþamýndan kopmamalarýnýn saðlanmasý için 2016 yýlýnda bazý düzenlemeler yapýlmýþtýr.
Bunlardan birisi de kadýn çalýþanlarýn doðum sonrasý yarým çalýþma hakkýdýr.
4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 74'üncü maddesinde yarým çalýþma hakký hüküm altýna alýnmýþtýr.
Bilindiði gibi kadýn iþçilerin doðumdan önce 8 ve doðumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalýk süre için çalýþtýrýlmamalarý esastýr.
Çoðul gebelik halinde doðumdan önce çalýþtýrýlmayacak sekiz haftalýk süreye iki hafta süre eklenmektedir.
Doðum sonrasý analýk hâli izninin bitiminden itibaren çocuðunun bakýmý ve yetiþtirilmesi amacýyla ve çocuðun hayatta olmasý kaydýyla kadýn iþçi ile üç yaþýný doldurmamýþ çocuðu evlat edinen kadýn veya erkek iþçilere istekleri hâlinde;
* Birinci doðumda 60 gün,
* Ýkinci doðumda 120 gün,
* Sonraki doðumlarda ise 180 gün,
süreyle haftalýk çalýþma süresinin yarýsý kadar ücretsiz izin verilir. Çoðul doðum hâlinde bu sürelere otuzar gün eklenir. Çocuðun engelli doðmasý hâlinde bu süre 360 gün olarak uygulanýr.
Kadýn iþçinin yarým çalýþmaya geçmesi iþverenin inisiyatifinde olmayýp, iþçinin talebine baðlýdýr.
Yarým çalýþma hakkýný kullanmak isteyen iþçinin bu durumu iþverene iletmesi yeterli olacaktýr. Diðer bir anlatýmla, iþverenin yarým çalýþma talep eden kadýn iþçinin talebini karþýlamak zorunda olduðu unutulmamalýdýr.
Yarým çalýþma ödeneði, analýk hali izninin bitiminden itibaren haftalýk çalýþma süresinin yarýsý kadar ücretsiz izin verilmiþ olan kiþilerin aranan þartlarý saðlamalarý halinde çalýþmadýklarý süre için verilen ödeneði ifade etmektedir.
Yarým çalýþma ödeneðinden yararlanmak için þu koþullarýn saðlanmasý gerekmektedir:
* Ýþçinin adýna doðum veya evlat edinme tarihinden önceki son üç yýlda en az 600 gün süre ile iþsizlik sigortasý primi bildirilmiþ olmasý,
* Haftalýk çalýþma süresinin yarýsý kadar fiilen çalýþýlmasý,
* Hak sahipliðine konu olan çocuðun hayatta olmasý,
* Analýk hali izninin bittiði tarihten itibaren 30 gün içerisinde en yakýn ÝÞKUR birimine doðum ve evlat edinme sonrasý yarým çalýþma belgesiyle þahsen ya da elektronik ortamda baþvurulmasý.
Analýk hali izninin bittiði tarihten itibaren 30 gün içerisinde en yakýn ÝÞKUR birimine doðum ve evlat edinme sonrasý yarým çalýþma belgesi ile baþvuruda bulunulmasý gerekmektedir.
Baþvuru, ÝÞKUR birimine þahsen gidilerek veya elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresinden yapýlabilir. Mücbir sebepler dýþýnda, baþvuruda gecikilen süre doðum ve evlat edinme sonrasý yarým çalýþma ödeneði almaya hak kazanýlan toplam süreden düþülerek ödeme yapýlmaktadýr.
